Tip:
Highlight text to annotate it
X
- Eu creo que nese momento hai como unha explosión de...
claro, no momento nacía eso e crecía todo eso e por iso, unha explosión super...
Eu que sei, estabas en contacto con moita xente, non? de...
Iso, de Pontevedra, de Santiago, de aquí... Aquí había moitos grupos.
- Movíase todo por rollo Fanzines e...
É dicir, a comunicación entre bandas era outra.
Tamén bastante máis pequeno,
non existía nada do Facebook, nin do Twitter nin cousas destas.
- Claro. E básicamente aquí toda a xente que facía este tipo de música,
pois coñeciámonos uns entre outros.
- Si, e ao final as bandas moitas veces, pois repetían músicos:
O que nesta banda tocaba a guitarra, pois na outra banda tocaba o baixo, ou...
o baterista tocaba en varias bandas á vez...
- Eu víao guai. O que vía era que o galego tiña mala hostia de verdade.
Polo menos o de aquí. Porque o outro xa vos digo que tampouco tal.
Pero... que non tiñamos nada que envidiar...
ás bandas de caña que saían por aí. Vamos, nin de coña.
- Para min foi un... un estilo de música que me chamaba moito a atención.
Sobre todo pola complexidade que tiñan moitas cousas.
E máis que a complexidade, que se desmarcaba un pouquiño do que era...
a idea orixinal, a música que estabas escoitando naquel momento, non?.
Era algo diferente. Novo. Fresco. Non?
- Eu creo que foi máis o conxunto do que saíu nese momento, non?
Todo iso... o xénero Death Metal aí, e a explosividade esa, que non...
algo en particular.
Non? Ves de escoitar un tipo de música, e de súpeto sae iso, e é como:
"Buah, esto que é?"
- E era como o de sempre, en plan de "Ahh, esa música que escoitas é ruído...
esto tal... eso é unha merda... " E é en plan de...
"esto é unha merda? Escoita esto, rapaz. "
Sabes? en plan de, "cando toques ti coma o *** este
que está aí zoando, cóntasmo. "
E claro, a xente asumía, porque era como algo internacional,
en plan de "é que estos tíos son a polla", sabes?
-1990, 91, cobrar por facer Death Metal, ou sexa: vas subir aí, e vas berrar
GROARRRR
E tocar unha caña que nin dios, que ninguén entende, uns solos a toda hostia...
e tocar unha música rara, con compases estraños para a xente, e vas cobrar por iso.
Aínda hai xente que nono entende hoxe.
- Non, Galicia a nivel España, por calidade de bandas e por collóns,
estabamos como deus.
A verdade, eu creo que estabamos ben.
- Por exemplo, se nos remontamos ao 91, 92, que foi cando apareceu Absorbed,
no 92, finais, Dismal...
Despois estaban... en Ourense estaban Detestor, despois saleu Sepulcro...
E estaban S.O.K...
- Frustradicción, Sepulcro, Mol... Moita xente, había xente moi boa.
- E despois, pois Unnatural tiñan un sonido...
creo recordar bastante particular tamén.
Non... non me disgustaban.
- En Ourense, Unnatural, caralludos. Ademáis estaba Sonia, tocando a batera...
era moi... era moi raro ver unha rapaza tocar a batería nese estilo de música.
Ademáis facíao de puta madre.
- En... Aquí en Galicia, bueno... Aparte de Absorbed ou de Dismal, de Unhallowed, de...
Como eran estos? Sepulcro eran tamén, non eran?
Sepulcro. Si, era o que, o que había máis ou menos.
- Que me chamou a atención cando os vin? Os Suffer Age.
Que me chamara a atención... Lembraba un rollo así un pouquiño máis nórdico e tal.
Unha banda que ao mellor pola técnica de entón, que me molara mogollón?
Pois os Absorbed, coa maqueta, con Unreal Overflows.
Unha banda pola contundencia, e polo preciso de tocar?
Pois os Unnatural.
Unhallowed, pois por razóns obvias, e despois, bueno,
que coñecías á xente, xa máis tarde...
...anos máis tarde, sobre todo a Edu, cos demáis non tiña trato pero anos máis tarde,
pois con Edu e tal...
E serían casi as... E Dismal, bueno, cando facían...
algo un pouquiño máis... máis oscuro, máis cañeiro.
- Estaban... bueno, creo que tampouco eramos tan esixentes como hoxe, non?
Pero... gustábanme todas,
desde...
desde Deface, ata Absorbed, por suposto, eran unha referencia.
Dismal tamén, e en Coruña S.O.K. e Frustradicción...
- En Coruña, S.O.K., Frustradicción,
Machetazo, Deface, e...
Mol.
- Pois despois estaban Unhallowed en Vigo, había en Pontevedra...
aínda seguen agora, agora chámanse To Nowhere.
E no 96, que saíra un recopilatorio...
que teño alí. O Millennium Compilation, tamén estaban. Chamábanse Nowhere daquela.
- A nivel galego tampouco era que houbera moito... moito máis.
É dicir, non é que houbese...
50 bandas. Porque non as había en Galicia.
- É que para nada podía dicir:
"bueno, pois mira, as nosas bandas son bandas de segunda xer...
digo segunda división e tal. "
Pois para nada. Eu penso que estaban bastante bastante ben posicionadas.
Quizais faltou máis apoio. Pero estaban moi ben.
- O que pasa é que Galicia sempre foi a fin do mundo, tío.
En Galicia nunca houbo nada... Nunca se puido facer nada con nada.
Porque... Son... os que van a Galicia son os que son galegos. Alí non vai ninguén.
Non é sitio de paso, nin nada. Entón para nós era difícil facer cousas, porque...
alí había pouquiño e para saír tiñamos que saír moi lonxe.
Os galegos sempre fomos un pouco de... como que o noso é o peor.
Pero para nada. Neste caso, para nada.
Había escena e había grupos de puta madre.
- Bueno, sabes, había peña como deus manda. Sabes?
Entón, que aínda o curraban e tal.
E esta xente tocaba e tiña un bó espectáculo. Creo eu.
Pero claro, o que estabamos era retrasados a nivel, pois de...
pois diso, que non tes unha puta sala de ensaio...
que non tes onde gravar...
que non tes un candil...
que para comprar un Marshall ou unha Jackson...
parece que vas á tenda e aínda que teñas os cartos...
hai que pedir... hai que ir ao santo a darlle croques, nen...
- E habendo bandas como houbo, como Sepulcro,
Unnatural, Absorbed...
Absorbed técnicamente non había ninguén que lle chegara á sola dos zapatos.
Outra cousa é que ao mellor o estilo puidera gustarche máis ou menos.
Ao mellor incluso, eu daquelas, joder, pois escoitando esto,
dicía, pero estos que están facendo?
Nono chegaba a... a entender, ou a percibir.
E sen embargo, gustábame.
- Como... como técnicos eu quedaría tamén con Absorbed.
- Absorbed, sen dúbida.
- Máis ou menos era o que abarcabas. - Era un rollo moi, moi avanzado.
Nun nivel técnico tan alto, e unha composición ás veces tan...
tan complexa, que se non estás igual...
...non, non che vai entrar nunca á primeira.
- Cando tocaba Absorbed non te poñías a desfasar.
Quedabas así mirando como facían...
- Si. - "E eso, como se fai?"
- Quedábaste mirando para os dedos, para o batería cómo facía rollos...
- Ou sexa, quedabas así... - Os outros... tal...
- Absorbed empezou máis que nada polo...
contacto de Javier Zarco, que é o baixista...
e meu, en Santiago.
Eu andaba por aí con unha española, tocando...
Master de Metallica e cousas así...
e el estudiaba nun institudo cerca do que é a feira de gando.
Entón, alí foi onde máis ou menos nos coñecimos...
e decidimos facer un grupo.
Iso é máis ou menos en 1990... Si. 1990.
Eu viña de tocar en... non tiña moita experiencia, viña de tocar...
gravara dúas maquetas cunha banda que se chamaba Fame Neghra,
Con xente que agora son Samesugas.
E decidimos pois facer unha banda con...
co que nos... coa música que nos gustaba daquela, non?
Nós escoitabamos moito Hellhammer, Celtic Frost, Possessed... Cousas desas.
Un pasiño, digamos, máis alá do que eran Metallica, Slayer e todo iso.
Primeiro, formamos a banda en Santiago,
e ensaiábamos, curiosamente,
ensaiábamos na Colexiata de Sar.
O cura fíxonos unha entrevista persoal a cada un,
e deixábanos ao ver que eramos xente formal...
que non nos drogábamos e que o noso interese era a música,
deixábanos un local de ensaio que había alí na Colexiata.
E aí digamos que foi onde se formou, o primeiro xerme do que foi Absorbed.
Logo, fixemos un concerto, saíunos un concerto...
en Cangas. E de aí ven todo o que veu despois...
para ir a Cangas para tocar nun concerto.
Date de conta que daquela tiñamos 2 temas.
E xa nos saían concertos.
- Naquel concerto, era un concerto ao que viñan...
un grupo de Cangas que era no que tocabamos nós, que era Deadness...
E despois viña... pois un grupo de Pontevedra, que era Septic Vomit,
que despois foi Dismal...
E outro grupo que era Absorbed.
Absorbed estaba composto, bueno, por Javier Zarco e Óscar 'Jumpin'...
e despois outros dous rapaces de aquí de Santiago.
E a forma de mirar ao tocar, por exemplo cando miraron...
tocar a Lino Cordeiro, que era o batería...
entón miraron, "hostia!" que lles chamaba a atención.
Sobre todo chamáballes a atención unha cousa:
Que tiña unha camiseta que poñía: Dynamo.
- Víase e dicía eu, "joder, ese batera... molaba ese batería para a banda... "
Era un rapaz novo, loiro, de melenas...
cunha... para a época... date de conta que esto é 1990...
cunha gorra que poñía Obituary.
E dixen eu: "- Joder, a tí mólache o rollo Death Metal?"
"- Si, joder, nós... nós tocamos versións de Death Metal e tal. "
E este rapaz era Lino Cordeiro.
- Entón empezaron a contactar e a entablar así unha conversa e todo isto e...
e de aí empezou a xurdir a idea de formar Absorbed con eles.
E bueno, empezouse a formar o que é Absorbed...
con Lino e bueno, Lino un pouco tamén tirou do seu irmán,
que tocaba a guitarra, que era Mario.
- E Javi e eu, o baixista de Absorbed e eu,
fomos ata alí a velos tocar e tocáronnos, pois temas do Spiritual Healing de Death,
E bueno, a impresión imaxínaa, non?
Levas escoitando esos temas en disco toda a vida,
todos esos anos, tres anos digamos.
Agora xa son clásicos.
E víasllos tocar alí no momento e dicías:
"Mimadriña! Esto é o que necesitamos. "
E aí digamos que se fixo a fusión de dous de Santiago con dous de Cangas,
e deu a coñecer o que é a formación máis coñecida de Absorbed para moita xente.
Nos sacaramos a maqueta, o que era a promo tape,
e eu unha vez escribín unha carta...
a David, que daquela era David Rotten, de Avulsed,
supercoñecido agora, un defensor da escena Death Metal en España dende o comezo,
e tiña un selo, un pequeno selo, que se chamaba Drowned.
E eu escribinlle unha carta, tratándoo de vostede...
recórdoo ben, dicíndolle: "Mire, é que nós somos unha banda nova,
e queriamos ver se vostede podía sacarnos...
podía axudarnos e tal, nonseiqué nonseicanto... "
O tío dixo: "non me trates de vostede, tío, que non son un avogado,
e mándame esos temas máis outros dous ben gravados,
e eu saco 500 copias. " Para nós eso era como...
Como agora para Angelus Apatrida fichar por Century Media.
- Absorbed a primeira demo fórona gravar a Valencia.
Fórona gravar alí porque...
escoitaran a demo de... - Obscure, fora a de Obscure.
- E a de outros, os Chococrispis, e gustáralles como soaban as guitarras.
E dixeron, "ostras, nós temos que gravar nesos estudios porque...
alí soan ben os grupos. " E foron gravar alí.
Tema, que non soaba ben a batería.
- Collimos todo e fomos un fin de semana a gravar a Valencia.
Que, ben, para ser 1991,
sabes? ti agora dís: "quero gravar unha maqueta, un disco de Death Metal.
Pois mira, tal estudio tal. "
Pero daquela non había o concepto dun estudio que che soubese...
gravar o que era o Death Metal.
Entón Absorbed de ser unha banda que ninguén coñecía,
xa subíu un escalón, e entón, a partir de aí,
a maqueta empezou a moverse, fixéronse 500 copias, pero...
é de sobras sabido que hai máis de 500 copias,
aínda que a banda só recibíu 500 copias.
E moveuse por tódolos lados.
- E para mín, aínda hoxe en día é unha das mellores maquetas que...
persoalmente, que nunca se fixo no Death Metal...
a nivel mundial. E era un grupo que estaba ao nivel...
de calquera grupo de fóra e a moito máis nivel que a maioría deles.
- Un dos encantos de, digamos...
do efecto de que Unreal Overflows, a segunda maqueta de Absorbed,
chamase a atención,
e que hoxe en día sexa, pois, ben considerada,
é porque daquela no Death Metal en España ninguén facía solos,
nin ninguén se enrevesaba nin se preocupaba tanto por certas partes,
digámoslle, musicais.
Entón Absorbed fíxoo, pero Absorbed fíxoo e esa maqueta saíu...
e non tiña... ou sexa, non eramos conscientes de que tal, e entón a banda...
a banda, digamos que... Sabes? beneficiouse diso, e a xente dicía:
"Hostia mira, esta xente fai solos... "
Que os escoitas hoxe en día e son uns solos...
non sei se mediocres, pero son solos normaliños...
- Cando fas unha historia, non te decatas da...
da repercusión que pode ter, non?
Eu penso que, ou sexa, eu toquei na banda, formamos a banda,
eu nun momento dado marchei...
moita xente dime: "Joder, non te arrepintes por ter marchado?"
Eu non me arrepinto porque para min xa non era o mesmo...
e non tería feito cousas...
igual de importantes, ou mellores para moita xente...
se non tivera marchado.
- Eu empeceime a xuntar moito con eles,
a escoitalos, a ir aos seus ensaios e todo isto...
e un día chegou que bueno, que 'Jumpin' non sei, historias de cambiar, de...
el decidíu marchar,
e entón, bueno, naquel momento pois contaron comigo para...
por ese contacto que había e esa amizade que tiñamos entre todos,
para que ocupara o sitio de 'Jumpin', non?
Ensalzaríamos aí a figura de...
do señor neste caso Lino,
que era un baterista cojonudo, i é un baterista cojonudo,
e do señor Javier Zarco que eu creo que...
a súa forma de tocar, de mirar e de adiantarse ao que era a música,
e sobre todo á composición era ***.
Para min polo menos.
- E despois de Unreal Overflows, Absorbed gravou un miniLP,
que se chama Abstract Absurdity, de onde só se colleu un tema...
para un recopilatorio belga,
que se chama Sometimes... Death Is Better.
- Ese foron a gravalo a Barcelona, aos Metal Pesad
Co Xavier... - Si, pero non me lembro como era.
- Xavier nonseiqué.
E alí foron porque alí soaba moi ben a batería.
E gustáballes como soaba de ben a batería,
pero ao final creo que era caixa de ritmos o que lle facían.
Pero soaban moi mal as guitarras.
- O Abstract Absurdity, que ía... de catro temas ía meterse nun vinilo compartido...
con Altar, que era unha banda de Death Metal daquela época...
tirando máis ao Black.
- Avowals, foi unha historia que se fixo entre 3 grupos,
era Dismal, neste caso Absorbed e Unnatural.
- E nesa época creáramos un selo discográfico...
paralelo ao estudio de gravación...
no que traballábamos, que se chamaba Fussion,
e o selo chamábase Man Records.
E pareceunos unha boa idea, ou sexa, un bo experimento.
Nesa época estabamos eso, pois experimentando...
con estilos de música alternativos,
con certo corte underground,
porque as gravacións clásicas xa as tiñamos,
as standards para compañías de discos e tal,
e pareceunos interesante facer experimentos por outro tipo de estilos musicais.
E chegounos esa idea, e pareceunos interesante e metímonos nela.
- Estiven en Absorbed ata...
prácticamente a entrada en gravación de Avowals.
Eu creo que foron 2 anos e medio, ou case 3 anos con eles.
E bueno, despois...
xurdíu aí unha serie de... bueno, cando somos todos rapaces...
pois ese tipo de choques de egos, nese caso entre...
Mario Cordeiro, que era o outro guitarra, i eu.
E esas diferenzas e bueno...
eu tiña tódalas de perder porque realmente...
eu non ensaiaba na miña casa, que ensaiabamos na casa del.
Entón... E eles xa levaban máis tempo,
e ese foi un pouco o principio...
desa... de empezar ese pequeno mal rollo,
e ese final da etapa.
- Despois, a banda sacou...
foi ao Villa de Bilbao, eu xa non tocaba...
foron ao Villa de Bilbao e gañaron o Villa de Bilbao.
Gañar o Villa de Bilbao naquela época era moi importante,
facíase eco en toda a prensa, xa empezaba a haber Internet,
e gañaron o Villa de Bilbao, na categoría de metal.
- E entre 2000 grupos de toda España gañamos o Villa de Bilbao...
coa maior diferencia da historia daquela.
E tocamos, e tocáramos con Elbereth na final,
e só tiñamos media hora para tocar. Se te pasabas un minuto descalificábante.
Nós tocamos 28 minutos.
Pois Elbereth tocaron despois nosa e xa tocaron 40 minutos...
porque xa viron que era imposible. Rollos así, é que eramos...
Absorbed era un grupo absolutamente superior, por eso eu nunca me sentín...
nunca tiven complexos.
- E o premio era gravar un disco. Ese disco era Reverie,
o que despois se fixo chamar Reverie.
O disco, metéronse no estudio a gravar, eu por colegueo e por...
bueno, por afinidade e porque sempre fun unha parte de Absorbed tamén,
invitáronme a gravar dous solos, e gravei o 90% dos solos,
e a banda a medida que ía gravando,
ía deteriorándose,
e ao final desfíxose e nunca acabou o disco.
Moita xente, co paso do tempo, a banda faise unha especie de...
banda de culto, e a xente fala,
"joder é que aquela banda, tal, nonseiqué nonseicanto".
- A min non, pero eu sei que foi un...
un antes e un despois dentro da música Death Metal sobre todo española, non?
Ou sexa, aí a nivel nacional e europeo, porque creo que marcou,
e creo que hai moita xente, moitas bandas que...
que hoxe teñen como punto de referencia a Absorbed, non?
Eu formei parte nunha parte moi concreta, formei parte deles, pero bueno,
que si que aínda hoxe falas e...
e concretas con xente e comentas...
e realmente téñeno como...
como un grupo que marcou unha época quizais, non?
Ou sobre todo non sei se marcar época,
senón ser os precursores, non? de facer algo diferente.
- E escóitalos, sabes? a xente escóitaos e di:
"joder, fanse solos, mira, escóitaos, tal, esta parte, esta tal... "
E entón eso abríu un pouco camiño. Porque as bandas que metían Death Metal,
tocaban Death Metal, pero...
como que non se atrevían en partes técnicas ou non se atrevían en tal.
De tódolos xeitos, aquí hai un apunte que me gustaría facer,
que a peña ten un pouco a idea de que Absorbed era unha banda técnica,
e si, pode ser que fose unha banda técnica.
Pero non como a xente cré que foi unha banda técnica.
Ou sexa unha banda que se metía no local e dicía:
"non, temos que facer esta parte, porque esta parte mola así... "
Non. A banda metíase no local, compoñía os temas que lle dicían algo,
se era técnico, era porque era algo que saía,
porque naquela época igual esos rollos tocabámolos ben,
e saíanos así.
Pero non era de buscar, "non, esta parte non... "
para ser enrevesados, para ser diferentes,
non, era un rollo que, máis ben, saíanos.
- É que eu realmente xa che digo, tocando en Absorbed,
e eu cantaba en Absorbed,
eu sentíame que eu...
Sei que parece que, que tal, pero é que é a verdade.
Era... habíase que dar conta da dimensión que era daquel momento.
Que a maioría da xente tiña grupos de Death Metal,
pero claro, tiñas o grupo, pasábanos a nós en Dismal, ou tal,
facías unha música, intentabas ser o máis técnico posible ou sonar o mellor posible,
pero é que Absorbed estaban...
Eran uns músicos excepcionais un por un,
e eu estando nese grupo non tiña nada que envidiar.
- É un dato curioso, é unha boa anécdota para o vídeo, para contar.
Eu compreina, e vexo que o tío que fai a reportaxe... eran Absorbed, uns suecos.
Que se chamaban igual,
e dicía:
A entrev... sabes, a reportaxe empezaba:
"Cando atopei o CD destos Absorbed pensei que eran os españois. "
Sabes, ou sexa que a xente lembrábase.
Da historia. Un detalle, ao final da entrevista, é que lles preguntan...
aos suecos, se coñecían a Absorbed, aos españois.
E, curiosamente di: "si, temos a maqueta, Unreal Overflows, é boísima. "
Sabes? esas cousas son, digamos as que dis:
"joder, de onde collóns a sacarían?"
Porque non había moitas.
- En Coruña, S.O.K. e Frustradicción, S.O.K. sobre todo, bueno...
en realidade tamén foron unha das bandas máis cañeiras que saíron aquí en Galicia,
naquel tempo... eran, joder, digo, "hostia,
hai xente aquí que aposta polo... polo duro. "
- Eu cando escoitei a S.O.K. e... por exemplo,
pois dixen: "Mecagoendios, tío", sabes?.
en plan de... "son da Coruña, estos dan unha cera de puta madre, e o que fan mola e...
eu que sei. "
- Nós sempre fomos moi brutos.
Ao principio pois era Heavy Metal, era o que había.
Logo, según se ía endurecendo a música, pois aí a iamos facendo.
E eu qué sei, ao principio xa che digo, un pouco Thrash Metal,
logo un pouquiño xa... un Thrash Metal un pouco máis duro,
tipo S.O.D., Sepultura, este rolliño, Ratos de Porão, un pouco máis Hardcore,
aí cando estabamos coa primeira formación,
fixemos unha maqueta que se chamaba Return To Inferno,
que era como a volta ao inferno, non? porque...
deixaramos o Rock para voltar outra vez ao que nos gustaba.
Entón aí, pois esto, o que che digo, fixemos un pouquiño así...
rollo eso, Sepultura, este rolliño.
E o que pasa é que como nós xa estabamos empezando a escoitar caña, xa...
*** Death, todo este tipo de rollo era moito máis bestia, Suffocation, Cannibal...
e entón, o batera que tiñamos era como moi lento para nós.
E entón foi cando collimos a Tito, que era o batería de Non Hai Sentidiño,
que era moi rápido, gustábanlle moito os ratatatás... todo, eramos moi brutos todos.
Eramos moi brutos, e foi cando xa fixemos o grupo en serio e ao final...
cando gravamos a maqueta Canibalismo,
contactamos cuns rapaces de aquí de Barcelona, que eran Cannibal Productions,
que foron os que nos fixeron a distribución, distribuíron por aquí, por Europa tamén...
e bueno, nada, gravamos a maqueta, alí nun estudio en Coruña e...
e nada, foron, creo, 4 días paréceme que estivemos gravando.
Eles fliparon porque claro, nunca oíran nada semellante,
a xente do estudio estaban gravando, acostumbrados a gravar Rock e cousas así,
e cando chegabamos fliparon, dixeron: "pero esto qué é?"
Sabes? dicíannos: "- as guitarras en stereo"
"- non, en stereo non, qué dis? é unha por cada lado e nonseiqué e tal... "
E o tío flipaba, "- cómo? pero esto qué é?"
"- o bombo nonseiqué" "- non, o bombo así non, o bombo así nonseiqué"
E tí dicíaslle: "bueno, pois facemos nós todo o que queirades"
Claro, nunca viran nada polo estilo. Eu qué sei, xa sabes.
Daquela, ninguén escoitaba eso máis que os raros coma nós.
- Eso foi, como de súpeto escoitar un grupo...
aquí ao lado,
que che tocaban casi...
en plan Brutal Truth, algo de Suffocation, algo de Nyctophobic antigos...
Dicías ti, "uff! buah!
Esto... é a hostia!"
Aparte que soaban moi ben.
- Teño bó recordo de S.O.K.
Soaban moi... Eu recordo que...
cando escoitaramos a...
non recordo o título,
era unha cinta,
e a verdade é que soaba...
Nós xa tiñamos gravada a...
World Into A Dream, e...
hostia, estes, esta xente soa... de verdade.
Soaba, ou sexa, soaba moi ben.
Soaba... De verdade.
- A nós gustábanos máis o tipo de... de estilo de música americana.
Ehm, tampouco necesariamente tiña que ser americana, non?
Pero era deste estilo que nos gustaba,
xa che digo, Suffocation, Cannibal, Brutal Truth, Pyrexia, Gorefest...
Rollo neoiorkino aí a tope, super...
cunha voz moi bestia, moi grave e...
moi rápido. Sobre todo moi rápido.
O rollo así, como moi melódico e as voces aí...
iso xa non nos gustaba tanto.
A ver, había grupos bós, ou sexa, era fácil recoñecer o que era bó,
pero non era o que nos gustaba a nós.
Gustábanos máis bruto. Canto máis bruto, mellor.
- Era moi complicado conseguir bolos,
conseguir actuacións, conseguir contactos...
conseguir... porque, se xa é difícil para unha banda que empeza,
tocar en... imaxínate para unha banda coma nós.
Era imposible.
Estivemos iso, un par de anos, fixemos...
como 4 ou 5 temas máis, que os gravamos pero nunca chegamos a editalos,
e xa, bueno, ao final deixámolo porque...
estaba moi duro. A verdade é que ensaiabamos...
4 horas tódolos días, e ao final, sabes? non...
Era moi difícil para todos.
Xa nos faciamos vellos e non...
Non tiñamos moitas ganas xa.
Eu creo que lle demos tanta caña que por iso nos queimamos tan rápido.
Estivemos uns pouquiños anos, e xa, buff.
Non podiamos máis, porque ademáis a este estilo de música hai que darlle moi duro.
Hai que ensaiar...
eso, tódolos días, porque é moi rápida, e con moitos cambios e...
e ou ensaias moito ou nona tocas ben. Entón ao final era tódolos días alí metidos...
e tocar, claro, estaba tan duro, que ao final dixemos,
mira, cada un aos seus traballos...
que... sabes? que tiñamos que comer.
Entón... Pero bueno.
- A mín Deface paréceme unha cousa grande.
Recordo boas épocas, bós tempos, pasalo moi ben...
Ter esa inquietude de crear cousas,
de estar activo, de...
de banda...
non de... agora é... eu que sei, non sei se tamén é a idade, pero...
cada un bueno, ten outras cousas, pero...
Moita xente que agora é: "imos ao local e ímonos, canto antes. "
Antes non sei, eu recórdoo como máis: "imos ao local"
- Si, "imos ao local a ensaiar. " - "Veña, veña, vamos, vamos... "
- Unha e outra vez, e outra vez, e outra vez.
"E esta pasaxe non saíu? Imos por ela. "
E ao final acababa saíndo, claro.
- Claro, era...
- E acabar formando un bloque, tamén...
entre os músicos.
Que soe compacta a banda.
Sepulcro deu máis concertos cando era en Ourense.
Cando estaba o grupo afincado en Ourense.
- Claro, porque realmente Sepulcro,
ven por el.
Sepulcro nace en Ourense. - Sepulcro,
eu fora a un concerto, que cantara a canción esa porque gravaramola na maqueta,
Eternal Grave, que aínda teño unha camiseta eu,
aínda a teño gardada por aí.
Gravaran, a camiseta, e Frisco, non?
Chamárame, que era xenial.
Chamárame, e, de feito un dos de Sepulcro,
acabou tocando nun grupo destes de Heavy super coñecidos españoles,
Avalanch ou non sei... Bueno Avalanch non, que con eses tocamos.
Un grupo así destes coñecidos, así de Heavy moi coñecidos.
Cos anos, así.
Bueno, pois con Sepulcro,
Sepulcro o que pasa é que estivo unha época...
estivo aí no 92-93...
claro, foi unha época corta aí, que estivo.
Pois Detestor, Sepulcro... houbo aí determinados grupos...
que estiveron unha época curta, claro.
Cantei con moitos grupos así en colaboracións,
porque a todo o mundo lle... por iso acabei cantando en Absorbed.
porque a todo... bueno... tiña a voz así que tiña,
era super bruto cantando e tal,
e daquela tampouco había tantos cantantes así,
non era fácil encontrar un cantante que dixeras ti:
"claro", que sonara así tal...
e díxome: "hostia, por qué non ves cantar?", tal...
claro, fun encantado, claro. Para min era...
Nunca gravara, foi unha experiencia da hostia,
aínda me acordo.
- Eu creo que Deface é unha evolución de Sepulcro, entón...
Non sei, si, quizáis iso...
Sepulcro 93... 4 anos, 5. Todo.
- Entre Sepulcro e Deface... si, por aí.
Do 93 ao 96, ou 97.
- Por aí. - Por aí.
- Si, máis ou menos.
- Na época ourensana si había bolos,
porque curiosamente tiñamos unha asociación, Ovella Negra,
que nos dedicábamos un pouco, pois ao movemento de...
bandas nacionais e... de metal.
E tódalas bandas que traíamos a tocar a Ourense,
despois incluso, pois, faciamos un...
un partimento con Coruña,
ou con outras cidades, Barcelona, ou Zaragoza, ou Mallorca, ou Sevilla...
dependendo das bandas que viñeran a Ourense, despois os ourensanos...
tamén aproveitabamos un pouco o tirón,
e iamos a tocar a..
a esas cidades de onde...
pois traíamos á banda en cuestión, non?
Ao final decidimos romper un pouco con Sepulcro,
polas variantes de...
de gustos que tiñamos daquela.
Sepulcro igual era un rollo máis...
Death, non? máis primitivo, máis Obituary, así máis...
máis pesado.
E montamos Deface co rollo máis...
tirando ao progresivo, ao...
- Si. Que básicamente era o mesmo,
bueno, a mesma xente, cámbiase o nome, e pouco do estilo.
Bueno, bastante o estilo.
- O estilo si, pero a xente viña a ser a mesma,
sen Carlos na voz, Carlos... - Houbo uns ensaios aí con Carlos, creo.
- Pois diso si que xa non me lembro.
- Si, creo que si.
Pero bueno, quizais ao principio só. Despois pasaches ti á voz,
e quedou como cuarteto eso, non?
Que foi o que se gravou a maqueta esa.
- Si, no 95... 94-95...
Si, a finais do 94, primeiros do 95 foi cando se gravou a...
- Cada un, ía por un...
por un pau.
- Claro. - Jose era...
máis Thrash Metal, Death...
Marcos era máis...
- Moi de Death Metal sueco, aí... - Death nórdico...
O Gabi era máis... rollo Steve Vai...
este rolliño...
e eu era...
un pouco de todo. - Si, un pouco de todo.
Básicamente, cada un aportaba, eu que sei...
a súa cousa, non? Ao final aí...
- Si, máis Heavy, máis Sinfónico, máis...
- Pero bueno, eran...
digamos influencias moi dispares de cada un.
É que había un local na Falperra, que non é exactamente Los Mallos,
pero está ao lado, que aí si que era onde estaban S.O.K., estivemos nós...
Frustra, tamén... - Estivo Frustra.
- Aí naceu Machetazo...
Non sei, aí si que houbo... - E despois seguíu, pasando bandas por aí,
pero bueno, xa... particularmente perdinlle o contacto,
por deixar de ir ao local, básicamente.
Midimaster era o do 'Sarxento', si.
Non sei que foi dese estudio, non teño nin idea.
- Desaparecería, non sei.
- Co "Men" aos botóns... - Si, aos botóns.
É un estudio que había aquí,
que básicamente digamos que era...
- Un estudio que había. - Un estudio que había aquí.
- Un estudio caseiro. - Onde gravamos?
Aquí hai un estudio, pois aquí.
Básicamente era iso.
- Non había o rollo de... de escoller
- Claro, tampouco había...
posibilidade económica moi grande como para escoller.
Claro, quizais habería estudios, pero claro, dun nivel económico...
que nós non nos poderiamos permitir.
- Aquí en Coruña... - Pirámide, non?
que non sei se foi antes ou despois...
- Pois non teño nin idea... - Midimaster...
e eu non recordo ningún máis. - E para.
Rúa Records...
- Pero eu tampouco lembro...
- En estudios de calidade, en Coruña naquelas épocas tampouco...
tampouco... que eu me lembre, vamos.
- Claro, eu tampouco me lembro.
- Vese á hora de...
de escoitar as gravacións de...
daquela época, das bandas...
que quedas máis coa esencia e coa...
instrumentalización e a composición,
que non co son.
É dicir, se me... poñemos a xulgar a calidade de son,
atrévome a dicir, do 99% das bandas de Galicia,
o son daquelas, era... o que era.
É dicir, seguramente a tódolos músicos teríalles gustado ter outro son.
Pero ao final, pois tiñas na man a gravación que...
Mira, pagaches esto, había este material,
o resultado é o...
Non había posibilidade dun resultado de mellor calidade.
- Eu creo que é ao que nos remitíamos antes, non?
era unha cousa que estaba explosionando, que era novo, que era...
Claro, era chegar e dicir...
- E ós técnicos de estudio podíaslle falar de Deep Purple, ou Zeppelin ou de...
Non lle falases de Obituary...
"e eso qué é?"
Ou non lle falases de *** Death. "E eso qué é?"
- A xente nese senso estaba... eu recordo unha anécdota...
con "Chinín", xa non con Deface, senón con Use Of Abuse,
outro grupo que despois tiven eu,
que levaba distorsión no baixo, e unha vez fomos a tocar en directo,
e o tipo díxolle: "proba o baixo", e claro, bffffff!
"Non, non, a guitarra non, o baixo!"
Explícome? é un pouco...
a xente, claro, non era como... qué é esto, non?
Hoxe en día pois, bueno, unha distorsión no baixo, ou o que sexa...
pero daquelas era como, "hostia macho!"
- Si bueno, despois había grupos como Asia,
que non tiñan nada que ver co Metal,
que empregaban o Overdrive no baixo.
- Claro, pero eran...
- O "descoñecemento" cultural musical...
por parte desos "técnicos",
era bastante amplo.
É dicir, pois ao mellor non pensaban que...
nos anos 70 había bandas como King Crimson...
ou peña como Jeff Beck...
que facían xa ese...
esas incursións na instrumentación.
- No 88 empezou... empezamos como...
como Factoría 0.
- Os finais dos 80 foron os inicios musicais nosos.
É dicir, cando empezamos a...
Cando tivemos un primeiro instrumento, non?.
E... bueno, empezamos de cero, ou sexa, non...
Fomos ademáis autodidactas todos,
musicalmente...
E empezamos con un proxecto...
que se chamaba Factoría 0,
que era un... Heavy Metal...
Esos foron os comezos, os inicios.
Wisdom como tal,
precisamente nesta época faise o 20 aniversario.
Nace pasado o verán do 91.
Aí é cando se lle pon o nome de Wisdom,
cando se incorpora un cantante, non?
'Kerry', ao grupo.
E realmente ese é o nacemento de Wisdom.
E digamos que...
nese impasse é cando... bueno...
evoluciona un pouco o grupo, dun Heavy clásico a...
a un Thrash Metal, non? damos ese paso.
E moi seguido, en cuestión dun ano, pois xa...
pasamos xa a unha música...
máis extrema, non?
- Do Heavy Metal que faciamos, ou queriamos facer,
pasamos polo Thrash pero moi... foi moi fugazmente.
Entón xa empezamos a escoitar...
Cannibal Corpse, Suffocation, Pestilence, estas cousas,
e *** Death.
Si, no 93, xa finais do 93...
creo que a finais do 93, princ... ou Febreiro do 94,
foi cando gravamos...
- World Into A Dream - Si, World Into A Dream, que xa era...
- Aí xa o grupo estaba consolidado nun son...
Grind, Grind/Death, non?
- Estamos falando de...
de a partir do 93, cando...
empezamos a preparar o que era xa...
o que é Wisdom, como é hoxe, o...
o material... O tipo de música que facemos.
E quizáis no 93-96 pois,
- A parte máis...
os anos máis activos.
- Si, estivo... tocamos bastante,
- Pois polo noven...
entre o 96-98,
estaba... pasamos os séculos escuros de Wisdom,
en que, desto de... cansas un pouco de...
de facer esta música,
e igual influenciados por bandas como Machine Head,
e cousas así do estilo, pois tratamos un pouco de...
de meter algo deso, e de feito gravamos algo.
Pero non... - Pero nunca víu a luz.
- Non pasou a censura.
- En calquera caso, tampouco...
fomos unha banda que...
que nos relacionaramos excesivamente.
- Si, non... tiñamos un radio de acción bastante limitado.
- Bastante curto, si.
Home, sen dúbida Ferrol foi sempre un...
unha zona de moitas bandas.
Como dicía Moncho antes, bandas de referencia no Thrash, como...
como *** e Hatred,
que foron pioneiros e dende logo,
pois si... cando nós empezamos eles xa estaban...
xa estaban bastante rodados.
Pero moito, no metal máis extremo, quizais non.
Si por exemplo, máis avanzados os 90,
pois houbo outra banda,
pois tamén con...
- Xente de *** e Hatred, Consumatum.
- Consumatum Est. Era un estilo máis...
bueno, máis Grind/Hardcore, así con toques Grind pero...
pero máis enfocado hacia o Hardcore, non?
Sen dúbida tamén foi outra banda moi moi boa da época.
- Si, houbo un momento en que si...
si había onde tocar en Ferrol.
Facíanse boas tocadas.
Os locais estaban ben, a xente respondía...
Temos tocado en sitios con...
ou sexa, quero dicir, quedar satisfeito da cantidade de xente que hai,
e temos tocado igual 2 ou 3 bandas, e tocar uns para os outros.
Pero eso pasábanos antes, e pásanos agora.
- O que era curioso era cando tocabas...
cando tocabas ao aire libre, nun palco, nunha...
- Nunha festa patronal. - Nunha peña...
ou nunha festa ou tal. Claro,
nun local, pois bueno, ía a xente que quería ir ao concerto, pero claro,
tocabas nun palco ao aire libre, entón víate, pois,
público de todo tipo, non? Entón, claro,
había verdadeiras caras de sorpresa, non?
- Houbera ata protestas nun...
Unha vez tocaramos en Ares, nas festas de Ares,
non sei a quén se lle ocorreu, nin quén conseguíu que...
tocaramos o día da festa...
pero algunha aínda se lembra.
- Ao día seguinte non se falaba doutra cousa no... en todo o pobo, vamos.
"Parecían demos, movendo a cabeza"
Si, era curioso.
Outra xente víate e preguntaba: "Pero, é un estilo novo?, qué é? qué é?"
- Non, é o clásico que che dicían, "a música está ben, pero a voz... "
- A voz, si. O que máis... - Esa frase, hoxe aínda...
- Grupos de aquí? Home, Frustradicción, S.O.K...
- Os ***' Family, Mol, e...
e nós non pillamos ningún máis, non?
Non, eu os outros xa nonos pillei.
No 95 empezamos a tocar, eu pola miña conta,
antes de coñecer a esta banda de delincuentes,
que eramos unha parte de delincuentes de Hashassin,
e a outra parte de delincuentes pois tal...
Uns eramos de Elviña, e un dos Castros,
e os outros eran dos Mallos.
E antes de coñecer o efecto Mallos,
pois... pois si, foi o 95,
ata o 98, que entramos nos Mallos, non?
Máis ou menos... - Si,
-98-99 entramos nos Mallos, xa nos coñecimos todos e xa decidimos...
que tiñamos que facer máis o idiota do que o faciamos, aínda.
E despois ao final pois máis ou menos somos todos a mesma peña, dun mesmo estilo,
todos, máis ou menos, os nosos vellos adícanse... son da mesma clase social,
non hai un multimillonario con fillo...
con pai... filósofo ou político,
eu creo que somos todos fillos de currelas...
E por iso tamén tocamos esta música,
porque claro, cando es pobre, pois cagaste en deus.
Bandas... a ver, a primeira banda...
nun principio chamouse Reconversión, despois chamouse Natividad,
era así... Industrial, era Rock Industrial, ou...
bueno, ou intentabámolo, como todos temos feito.
E eramos 3, con caixa de ritmos,
e... bueno, non, eramos 3... fomos 3,
despois eramos 2, e...
e despois voltamos ser 3? Si. - Ai, non sei.
- Si, despois voltamos ser 3. - Eu non estaba.
Mira, empecei a toca-la guitarra porque chapaba con 'Moki'.
E el tiña 2 estanterías na casa, montadas cun cubo,
e nada, comprei unha guitarra e empezamos a tocar.
De aí montamos un grupo que se chamaba Mortis Causa,
e ao pouco tempo deixámolo. 'Moki' empezou a tocar con outra xente,
un grupo que se chamaba Organic Remains,
e nada, marchara o guitarra,
e ao final entrei eu e montamos Rotten Animals.
E bueno, influencias?
O que che dicía antes, un pouco as de sempre,
ou sexa, *** Death...
porque básicamente era iso, era Death/Grind daquela.
Que era o que queriamos facer.
Iso empezou no noventa e... no 96,
e bueno, a verdade é que agora seguimos, cambiou un montón a formación,
ao igual que as influencias e o estilo que fai o grupo hoxe en día,
e bueno, agora mesmo eu penso que estamos nunha boa etapa.
- Despois... pois estivemos compaxinándoo con Hashassin...
cando coñecemos a estos demenciais dos Mallos,
en... durante como un par de anos,
despois a banda de Industrial apodreceu, quedamos con Hashassin,
e despois de que apodrecera Hashassin,
pois montamos unha banda de Stoner... bah, de Stoner tampouco,
así, de Rock, de Heavy Rock, en plan...
rollo, pois ás orixes, en plan Black Sabbath, despois... e esas movidas.
- Unha das bandas que tamén fixemos contacto con ela,
era unha banda nova, que empezaba, que se chamaba Septic Vomit.
Que era unha banda que despois veu a ser o que é Dismal,
banda supercoñecida en Galicia,
cunha época ben definida de...
un principio Death Metal e logo xa cambiaron a outras cousas.
- Bueno, pois eu...
todo foi aquí un veciño daquí, que eu tiña 13 anos no 87,
aí en Maio, aínda me acordo e...
el vivía en Hamburgo. Claro, eu cos 13 anos non...
daquela, que... hai que saber montar o tempo,
que agora todo o mundo...
pois... ten máis peso... en Internet podes ver 40.000 bandas...
pero daquela non sabiamos nada.
Eu de non escoitar música e de descoñecer a música,
pasei a que o tío me puxo o Reign In Blood de Slayer,
e o Seven Churches de Possessed, acórdome eu, e para min foi...
foi un shock absoluto e dende esa, para min o Reign In Blood aínda hoxe en día...
é o meu disco preferido, e posiblemente o Seven Churches sexa o segundo.
E aí eu quixen... eu sabía que me quería...
que eso era o que quería facer, claro.
O que pasa é que nin sabía tocar nin... aquí na aldea, unha cousa é vivir tal e...
nós eramos de familia aquí superhumilde, e...
e ter os rollos para tocar. Pero bueno,
eu e meu irmán puxémonos aí a buscar, tal...
eu e meu irmán puxémonos a currar con 14 ou 15 anos,
para mercar unha batería, un baixo e tal,
e decidimos montar un grupo aí, coñecemos a un chaval do instituto, Iván,
aí, que o coñecín, e á siguiente semana xa montamos un grupo.
Ou sexa, esto, fáloche dun mes para o outro así, pero bueno,
non sabiamos tocar, e gravabamos así...
Chamámoslle Septic Vomit,
e tocabamos Grindcore. Tiñamos cancións de 1 segundo, de 2, de 10...
bueno, fixemos en... 2 meses fixemos unhas 20 ou 30 cancións.
O primeiro concerto de Septic Vomit o 8 de Xuño de...
1991 na praza da Ferrería en Pontevedra facendo Grindcore,
de feito saleu no periódico e todo...
Houbo un escándalo, porque era algo impensable, ou sexa, a xente...
era impensable daquelas épocas que...
e ademáis saíndo daquí dunha aldea,
e sendo uns pobres labregos coma quen di, pero bueno...
Esos rollos, tal, e foi algo superespecial.
Tivemos aí esos 2 anos con Septic Vomit,
ata que entrou... bueno, coñecemos a outro amigo, Isaac,
que máis tarde el e meu irmán empezaron a facer un fanzine, o Exorcism.
E... decidimos montar un grupo xa máis de Death Metal,
que era o que realmente nos gustaba,
e algo máis así... bueno, non tan a lo loco, porque o de Septic Vomit era...
bueno, ata improvisabamos nos concertos coma quen di.
E decidimos empezar Dismal. Sobre todo a nosa referencia era...
era o Death Metal escandinavo,
sobre todo grupos como Carnage, como, bueno,
Grave, Dismember, que a min gustábanme moito, Entombed...
bueno, grupos así. O primeiro disco de Darkthrone,
o Soulside Journey, que era Death Metal,
e rollos así.
Empezamos aí, e montamos Dismal aí a...
pois foi en Setembro, realmente o primeiro ensaio foi en Setembro de 1992.
Aí fixemos 4 temas, en mes e medio ou dous meses,
e fómolos gravar a Barcelona.
Coñeceramos alí un grupo que se chamaban... así tipo Suffocation e así,
que se chamaban Terminal Disease,
e sacamos a maqueta compartida.
Claro, era unha forma de chegar ao dobre de público.
Onde fomos con Xavier Navarro en Barcelona era o seu piso, no piso dos pais.
Os pais estaban de vacacións, e gravabas alí no salón,
cun papel alí da voz, clavado alí dunha alcaiata...
que lle quitaba dun cadro.
É que os veciños de arriba debían de estar flipando,
porque poñía todo e só se escoitaba a voz cos cascos,
e eu a berrar alí coma un condenado,
e claro, e sen embargo nese estudio do piso do tío,
agora o tío imaxino que terá un estudio porque estaba gravando grupos...
de Hardcore e así...
pois claro, o tío gravou alí a hostia de dios.
Daquela fíxose famoso porque o tío era... facía cun ordenador alí 4 cousas,
e de súpeto sacou un son superlimpo, así, claro,
as baterías eran todas programadas no sentido de que...
gravábala con unha batería destas eléctri... así de... bueno, eléctrica, tal,
- A primeira maqueta de Dismal,
eu lembro que a mín encantárame, falara con eles moitísimo.
E felicitáraos porque claro, era a primeira vez que oía un grupo...
pois máis ou menos, aparte dende aquí, cercano,
soar, pois, cun son así tan...
máis ou menos profesional, porque soaba realmente ben.
Tiñan un son moi pesado, foramos a velos ao ensaio e diciamos:
"ostra, pois esta xente si que... "
"ostra, se seguen nesta onda, pois a verdade é que si que poden...
dar un pelotazo e ser coñecidos. "
- Estivemos aí as épocas da maqueta, In Our Dark Paradise,
as catro cancións creo que teñen un estilo moi así, bastante definido,
dentro de que nunca intentamos copiar a ningún grupo, e tampouco...
o conseguimos, porque nunca quixen tocar unha canción...
nunca me interesou tocar cancións de ninguén porque sempre...
facía cancións eu miñas.
E despois, a raíz igual de grupos como, por exemplo Supuration,
o disco The Cube, uns franceses, que xa empezaban a poñer voces limpas,
a veces, había un par de temas no disco este The Cube que...
que poñían voces limpas, pois eu empecei xa no Avowals a meter...
e sempre me gustaba meter máis atmósferas dos teclados,
por Bathory igual, rollos así, gustábame así... música así.
- Co Avowals intentamos facer así:
Os estudios Fussion, Javier Abreu,
o tío quería facer, pois o típico, gravar, conseguir uns grupos,
que os grupos puxeran aí X pasta, sacar un CD polo morro...
como tiña os estudios gravaba, el cobraba tal, e editar o CD.
O que pasa é que ao final falouse, a cousa foise madurando, madurando...
Había posibles grupos pero realmente eramos...
sobre todo Absorbed, despois estaba Unnatural, e como tal, pois...
propuxémoslle o de Dismal ou... creo que fora así, bueno,
o rollo era que xa tiñamos decidido que eramos os tres grupos,
fomos un día alí a falar todos,
e ao final claro, falouse e ao final non nos cobraron por gravar.
Gravamos así tal,
creouse un selo, Man Records, que realmente foi a vida que tivo,
máis un par de edicións que fixo así tal...
para o disco, e claro, tampouco se fixera...
facíanse splits CD's que eran de... sempre... pois...
acórdome duns belgas, Agathocles e Drudge, ou rollos así que había...
de split CD's daquela, compartidos.
Pero nunca se fixera así un de 3 grupos...
Despois tamén buscar un título, que foi o Zarco, claro,
porque o Zarco era o cerebro.
Sempre estaba pensando neso, non tivo adolescencia.
Aparte do Death Metal.
E claro,
decidimos unha portada, un título para todos,
e a verdade é que non foi nada difícil todo eso porque...
como todos sumabamos era... todos íamos na mesma dirección,
que era axudarnos uns aos outros, e intentar facer algo...
a ilusión, ser coma os grupos que nos gustaban e así estas cousas, pois...
foi bastante fácil, realmente.
- Fixemos unha primeira tirada de 500,
que a distribuímos, eu creo que moi rápido,
e unha reedición de 500.
Claro, funcionou moi ben.
Si, eu creo que para esa época, era un bo...
era un resultado incrible, porque en realidade estamos a falar dun circuíto...
moi, moi underground.
Pero pareceume que as 3 bandas tiñan... pois unha proposta moi interesante.
E eu creo, pois que co tempo,
demostrouse, pois, que efectivamente tiñan algo que aportar, non?
E aportaron o seu.
O funcionamento do selo,
baseábase no intercambio por correo, non?
Imprimiamos flyers cos precios, pois en castelán, en inglés...
distribuíamos flyers por todo o mundo,
e intercambiabamos discos con distribuidoras de...
ou sexa, de todo o mundo.
Recordo que dende Madagascar...
tiñamos un distribuidor co que intercambiabamos discos,
ata Honolulú, non? ou sexa, Hawaii, ou...
California, New York,
Londres, Francia, Portugal...
Lembro unha distribución,
non era realmente un distribuidor, era...
unha parella que... pois que tiña un programa de radio,
creo lembrar en Lituania,
e entón, nada, ou sexa, enviáronnos unha carta manuscrita, non?
dicindo, "oe, que temos un programa de radio aquí, e gustounos moito o disco,
querémolo programar, e cremos que aquí podemos distribuír unhas cantas copias,
porque a xente quéreo e tal. "
Pero o prezo, que eran, creo recordar, non sei se...
10 ou 12$,
"o prezo para nós é coma un soldo mensual, non?"
"Entón, a ver se podemos facer un intercambio", entón, eles,
propoñíannos facer un intercambio por...
por gorras do exército ruso, reloxos do exército ruso...
e claro, pois naquel momento, pois pola nosa ignorancia,
dixemos "buah tío...
a nós que nos interesa e tal... "
E entón Zarco fixo aí un par de xestións aquí en Santiago,
cun coleccionista e tal, que coleccionaba ese tipo de cousas,
e foi o coleccionista o que nos comprou a nós os discos e fixo o intercambio.
Logo claro, pois coa perspectiva do tempo dis:
"joder pois a verdade é que podiamos ter feito o intercambio nós e agora...
teriamos un reloxo aí... de puta madre. "
- Fixemos unha xira,
de 3 concertos en Ourense, Vigo e Coruña,
que alí en Coruña tocaramos no Playa Club,
na Iguana en Vigo, e no Rock Club, chamábase, en Ourense.
Cos 3 grupos, que eu tiña que tocar con...
Sempre poñiamos a Unnatural no medio, porque eu tiña que tocar, claro,
con 2 grupos na mesma noite, e para descansar, tal.
O The New Bomb foi un rollo que daquela,
empezamos cos teclados, despois comprámonos un sampler, aí tal,
despois descobrimos a electrónica, intentamos experimentar,
con novas voces, con rollos tal, e eso,
como en nós hai unha...
en min por ex... podo falar por min,
un ansia de busca e de ser diferente, de non repetirme,
claro, non quería facer... e de feito non fixemos outro The New Bomb,
porque nunca o intentamos, tan sequera facer o mesmo disco, e eso.
E despois claro, sacamos o disco en Portugal,
cunha compañía de Portugal... eu mandeino á hostia de sitios pero bueno,
ao final a única interesada fora unha compañía de Portugal realmente...
interesada, porque non buscaba un selo que che dixera,
como o disco graváramolo nós,
que o cambiaramos por... acórdome eu, pintaramos o estudio Fussion,
e cambiaramos horas de pintar, por horas de gravación.
Estabamos alí, dabámoslle 5 mans ás paredes,
porque claro, que era cantos máis días... e como o gravou 'Gonso',
despois, cando Javier Abreu estaba de vacacións chorizabámoslle días.
Así estivemos un ano intentando gravar o disco...
Bueno, se se entera Javier Abreu... Pero que lle den polo saco.
Pois que se entere.
E eso que me levo ben con el, pero bueno.
Sacamos o disco ese, e despois sacamos o Blanco,
e aí, pagámolo... o Blanco pagámolo nós,
fixemos así, dixemos tal, metade, pero saleu un selo de Portugal, pagou a metade,
e aí bueno, xa empezou un selo máis grande,
estivo interesado, sacouno en España, claro,
empezamos xa con manager. Foi aí...
no Blanco foi a primeira vez que tivemos un manager,
nós sempre foi de buscar os concertos por nós,
de irnos... tiñamos un Peugeot 205, pois alá íamos a Barcelona os 5...
fomos a Andorra, San Sebastián... no 205, durmiamos no coche...
Unha vez pois durmiamos alí no local de Aposento, en Logroño,
outro día durmiamos alá en... bueno, así, con infinidade de grupos,
de Necrotic, de León, de outros que tal... bueno, durmías onde che deixaban...
despois fomos alá, pois un grupo que se chama... bueno, en Madrid tamén,
con Sacrophobia, estes, pois durmiamos alí na casa de...
de un, outro na casa doutro, bueno, como se facía daquela.
Pero aí empezamos a ser... Claro, con manager, empezamos a tocar así tal...
O disco, bueno, tivo así bastante tal, o selo pois poñíache pasta,
aínda me acordo que nos puxeran 3.000€ daquela para gravar un vídeo...
de Destroyourself, do disco Make Your Mind Up...
Claro, para nós eran cousas que claro, estabas alí dicindo, "Dios!"
e o meu sono, realmente, cando empecei coa música,
era gravar algo, ter unha gravación nunha cinta,
cando gravamos a maqueta, chegamos de Barcelona dicindo: "Meu deus!"
cunha cinta aí, xa gravar un CD xa era un soño, xa tocar con grupos como tocamos,
como Testament, Sepultura... bueno, un montón de grupos así que tocamos,
que xa era un soño para min, eso xa non... xa, claro, eses rollos.
Xa entran, xa, pois...
non é como antes, de ir a tocar 4 tíos,
así xa levas un técnico, levas xente que che axude...
xa tes un manager, xa chegas a hoteis...
É un rollo que xa claro, perdes a esencia esa, é moi difícil non perder.
Se as cousas van moi ben, todo o mundo se apunta, pero...
Aínda así que teñas un...
que pareza que o grupo ten repercusión, porque dende fóra ten, digo:
"ah, estades tocando con tal, ou estades tocando en cual... "
Pero claro, pero económicamente ou sexa, *** que estar aí,
e ademáis nós invertimos aí no equipo todo e tal,
e é difícil manterse así, manter 5 tíos dun grupo que todos camiñen...
na mesma dirección. Sobre todo despois de que non estás...
non son os mesmos 5 que empezaches,
que foches por cuestións de mala sorte cambiando,
e claro, aí o grupo aí, claro, perdes...
paramos 3 anos para facer Neptuno, porque dixemos:
"vamos parar de todo, e saírnos da xente. "
Porque claro, a xente toda che da no...
aí na espaldiña cando estás por aí e es un pouco coñecido e esas cousas pero...
a min eso non me importaba, a min o que me importaba é...
crear como... crear bós temas e para min é superexcitante,
e sacamos o Neptuno, parámonos 3 anos, pero bueno, realmente,
perdeuse un pouco, sobre todo con Dismal a esencia esa...
que busco eu na música. De eso, de que sexa todo o mundo...
na mesma dirección, e facer o que che gusta...
o que che gusta, independentemente de que ninguén o escoite,
ou o escoiten cincuenta millóns de persoas.
Facelo porque realmente o sintes.
Ou sexa, que lle den polo cú aos cartos.
Sempre fixen as cousas porque realmente as sentía así,
e nunca foi unha prioridade os cartos. Único, ter cartos para gravar un bó disco,
ou para ter bós instrumentos ou eso.
Pero bueno, polo rollo persoal,
nunca foi na nosa filos... polo menos na miña de vida, nin na do meu irmán.
Nin na de Iván dende logo.
Eu creo que o que tivemos que dicir con Dismal aí está.
E ademáis eu que... Dismal sempre foi o meu grupo, sempre foi a...
saíron da miña cabeza a maioría das cousas e...
Pero eu creo que está ben ata aquí e está ben.
Tamén as cousas hai que saber... pois...
pois volver a... ou sexa, facer cousas novas, ou seguir para adiante,
non mirar ao pasado. Mirar, dunha forma...
pois melancólica está ben, e ás veces con cariño, pero para aprender, e para non...
non sei, creo que Dismal ata aquí chegou.
Ou sexa, para min foi algo superespecial, e que nunca cambiaría,
de feito, sempre o fixen ao máximo, e...
e para min foi algo que me axudou a...
ser como son agora e do que estou moi orgulloso...
no sentido de que sempre pensei por min mesmo,
ou sempre pensamos por nós mesmos, se pluralizo,
sempre fomos nós mesmos, e nunca nos importou o que dixera...
ninguén nin tal...
e realmente fomos detrás do noso soño, sabes?
E eso sei que moi pouca xente o fai na vida.
Sei que a xente vive as súas vidas...
conforme a cómo as educan ou ó que lle dan ou ó que lle mandan,
e non fan nada por eles por ir hacia unha dirección.
E nós fixémolo absolutamente daquela.
- O xeito de empezar nós co fanzine...
foi eso, ao empezar a ter contactos con xente,
o que intentamos, pois... foi empezar a...
a ler outras entrevistas noutros fanzines,
pois tamén... empézache a interesar tamén o facer preguntas...
a grupos que a ti che gustan, a grupos cos que empezas a ter contacto, e todo iso.
Antes tiñas revistas de tirada nacional ou fanzines de determinada zona,
e a partir de aí, ías coñecendo.
Ti... chegábache unha revista...
con 4 ou 5 grupos, pois, xa fora...
un sueco, outro de Valencia e outro de Bilbao,
e así dicías: "pois home, primeiro vou escribir aquí aos dous primeiros...
aos españois e tal".
Claro, ao mellor escribindo aos españois,
de súpeto eles dicíanche que...
"home, da zona que es tí,
coñecemos nós tal grupo".
E claro, xa lle pedías a dirección,
"oes, pois mira, se me podes deixar a dirección e tal... ".
Eu a nivel galego a primeira persoa coa que contactei foi con...
con Javi Zarco.
Porque naquel momento...
Absorbed, xusto cando sacaron a súa maqueta,
con Drowned Productions,
Absorbed empezou a ser un grupo bastante coñecido a nivel nacional,
incluso empezou a ter un pouquiño de repercusión por determinados fanzines...
a nivel internacional.
Co cal, a través de Javi,
ías coñecendo máis cousas.
Coñecendo a Javi, tamén...
xente moi amiga deles, de Absorbed, eran...
os rapaces de Dismal.
Tamén coñecimos á xente de Dismal,
unha xente... pero... de puta madre,
e que nos foron, tamén, pois eso, con Isaac,
ou con Jose, ou Javi...
fóronnos dando tamén información, gravábannos cintas,
enterámonos do fanzine que tiñan eles, o Exorcism 'Zine,
e a través diso, pois tamén, un pouquiño empezou...
a interesarnos esto, pois poderiamos estar falando...
sobre o ano 92-93...
empezaron a... pois tamén a darnos un pouquiño a nós...
tamén as... as ganas.
Pois unha vez que tes o contacto con toda esta xente,
máis ou menos que vas intercambiando así cartas,
pois tamén che interesa o...
dicir: "bueno, pois mira, xa de paso que teño tal, mira,
vouche mandar unha entrevista, respóndesme a unhas preguntiñas e tal... "
e tal, e empezas a xuntar 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8...
entrevistas e empezas a velo factible.
Dis: "bueno, pois mira, nono vexo tan tal, e...
máis ou menos teño contacto con...
7, 8 grupos que me gustan a min,
e eu creo que se consigo ter 7 ou 8 entrevistas, podo xuntalas máis ou menos,
e oe, pois facer un fanzine así máis ou menos... pois que lle guste á xente. "
Problemiña que tivemos nós con, por exemplo, Innards Decay,
foi que empezamos a ter contacto con moita xente.
Co cal nunca dabamos pechado.
E había entrevistas que foron empezando a quedar un pouquiño anticuadas,
co cal, o que foi o noso primeiro número,
ao final atopamos que tiñamos alí cerca de...
20 entrevistas,
máis as críticas, máis algunha reportaxe que tiñamos,
dicíamos, "é que isto... buf! é inmenso!"
Co cal o que decidimos foi facer, para que non quedase todo anticuado,
pois facer un primeiro número/segundo.
Ou sexa, un número dobre, non?
Así que era un fanzine bastante grande e tal,
e foi... sobre todo xa che digo, sobre o ano 94 ou así.
Home, algo tería, cando máis ou menos,
aínda hai xente que máis ou menos...
se lembra del.
Ou sexa, hai xente por foros que aínda se lembra de que houbo...
un fanzine que... en España, que se chamaba Innards Decay, que era moi bó,
ou xente que...
ao mellor ve a portada e di, "eh! eu téñoo!".
Non foron moitas unidades as que fixeramos, eu creo que 150 unidades,
das cales, xa che digo, creo que...
60 unidades moveunas Dave Rotten,
ou sexa, que casi foi o que moveu máis unidades,
despois nós movemos as pouquiñas que tiñamos pois nos pedidos á xente,
e despois algunha pois, ao típico,
a... como se dí pagarlle favores aos grupos que aparecían.
- Aínda que creo que eran 500 copias, non?
- 500? - Eu creo que si.
- Que va, home. 500... Onde vas ti, 500?
Non había cartos para pagar 500, Manolo!
Si, había fanzines, claro, porque por exemplo nós falabamos con xente...
pois iso, con Isaac ou Javi, cando facían o Exorcism 'Zine,
e eles si que ao mellor facían moitas máis unidades que nós.
Eu non sei, creo que algunhas veces tíñanme comentado...
sobre as 200-300 unidades, claro,
nós 200-300, claro, tiñamos que pagalas de inicio,
tal, sen cartos, e o de sempre, diciamos:
"Vale, facemos 150 agora que máis ou menos danos cartos,
e despois pois xa máis adiante faremos. "
Qué pasa? que un fanzine non da cartos.
Esto é unha cousa que é altruísta de todo.
Falo porque che gusta, e non buscando sacar cartos.
Porque incluso as unidades que vendes á xente,
moitas veces... home si, páganchas, pero entre o...
gasto que che foi facelo, e todo,
se empezas a pensar os gastos así que foron de...
do que che podería saír un número,
diñeiro diñeiro non da.
Ou sexa... e de cando é distribución...
a maioría sempre se facía por intercambio.
Ou sexa, eu mandoche, vale, pois no feito deste...
de Drowned Productions,
cando foi a distribución, foi iso, un intercambio.
Era: "eu mándoche X fanzines,
tí mándasme...
uns CD's. "
E xa estaba, ou sexa, non era...
- A ver, de principio,
a música que máis... que bueno, que estaba escoitando de crío,
con 12 e con 13 anos, xa como comezou todo dios,
con Heavy, con Thrash, e demáis,
e despois quizais cando...
máis tarde descubrín unha tenda,
que foi punto de encontro para moita xente,
en Vigo, que era El Bronx,
que era unha tenda especializada só en Heavy,
pero en Heavy, en Thrash, en Death...
despois en Black...
que foi máis un punto de encontro.
Entón era chegar alí, sempre estabas escoitando algo que te chamaba a atención,
e sempre había xente alí.
- O que nós buscabamos era material musical.
e aí é onde entra unha tenda, que hai que facer mención aquí,
porque sen esa tenda moita xente non...
non paparía o que papou,
e a música para mín en Galicia non sería o que foi,
se non fose por esa tenda.
Que é El Bronx en Vigo.
Preto da estación de tren, era unha tenda que nós xuntabamos...
pois daquela que xuntaríamos, 30.000, 40.000 pts, con 20 anos,
e faciamos peregrinaxe...
xuntabámonos, "eh, que imos a Vigo" e faciamos peregrinaxe...
e chegabamos alí e comprabámonos o primeiro de Entombed,
Carcass, Carnage, o que fose. Comprabámolos alí,
e chegabamos a casa e poñiámolo e iso é o que mamabamos.
Iso é o que nos inspiraba e nos empurraba...
a querer facer esa música, porque era o que de verdade...
Non queriamos, con todo respeto,
non queriamos...
Reign In Blood de Slayer, que xa o tiñamos na casa,
queriamos eso máis.
- Entón, bueno, no Bronx, eso, había esa peña que facía fanzines,
normalmente deixaba alí os seus fanzines e tal...
E un deles que me chamou a atención foi o Orfismo.
De feito é o fanzine máis antigo casi se me dis, en activo, de España.
E bueno, chamoume moito a atención.
Porque todo o que...
aparecía alí era caña.
Era caña, era todo metal extremo. Xa daquela.
Así imaxínate, a principios dos 90, vendo bandas aí que...
que flipabas e que non coñecías de nada...
ou que ao mellor había algunha que che sonaba así de lonxe, e vías alí tal,
e que por riba aínda se facía na túa cidade,
chamábache a atención.
Despois pode ser que coincidira máis na universidade...
cun grupo de xente que lle molaba o...
o Thrash, o Death Metal e demáis,
e xurdíu a idea de facer un...
un fanzine. Entre varios, que era o More Beer!
E nese fanzine tratábase tanto o que era música,
como cervexas, como cómics.
Era un pouquiño... tocaba un pouquiño varias historias.
E na música, bueno, pois tocaba un pouco de todo.
Aí podías atopar...
de todo, dende bandas como Hamlet entrevistadas,
a bandas coma Unnatural, a bandas coma Unhallowed...
e bueno, foi curioso, porque por exemplo de Unhallowed, a primeira vez...
que me enterei deles foi precisamente por unha reseña
que aparecía no More Beer! dun bolo que deran nunha...
nunha casa okupa de Vigo.
E pasou que me chamou a atención,
unha banda de Death Metal, da túa cidade, que... bueno...
- Estaban grupos como Unhallowed,
pois tamén que sacaron unha maqueta que estaba de puta madre...
Había... había ambiente. Acórdome dun grupo Thrash de Vigo,
os Thrashnos,
que tamén me gustaban a hostia, era contundente e tal...
- Pero é que era unha banda que esa maqueta moveuse como churros, penso eu.
De feito eles non saben cantas...
Estaban con Anaconda Records, de Barcelona,
e esgotaran a...
a primeira prensada, fixeran máis, e de feito falas con Edu,
de feito falando con Edu algunha ocasión,
"buah, cantas copias quistástedes e tal?",
e nono saben. Nono saben.
Eles... non me acordo cantas copias lle puideran dar, 200... as que foran.
Pero dicíame Edu que non,
que tiña moitísima correspondencia daquela,
porque claro, chegaban cartas de todo o mundo e tal,
moitísima correspondencia... era todo tape trading e...
e cartas,
non había Internet nin gaitas...
e que se lembra de que había moito moito moito.
E despois xa che digo, eu a Unhallowed, lémbrome dos bolos, de velos por aquí,
nun par de veces que os vín,
Pero...
pero home, chamábate a atención daquela.
Era a única banda que había aquí, sempre tiñan un certo respaldo aquí na cidade,
porque eran unha banda de aquí, tiñan os seus colegas, a súa xente, as súas...
os seus seguidores...
E nada, xa che digo, eu...
coñecinos pola maqueta esa, o Something In My Inside,
e despois, como viches antes tiñan aí algún tema inédito...
no recopilatorio ese de Bambán...
e outro máis no Millennium Compilation este.
Pero xa bueno, era...
outro estilo.
Eu penso que a primeira...
que entrevistei, foi Unnatural.
É coma todo, sempre che facía ilusión, é que daquela estouche a falar,
que daquela aínda había correspondencia por carta,
e tiñas moita ilusión, e moita inexperiencia tamén, sabes?
Ti vías a esa xente... hoxe en día a maior parte deles,
pois xente como Franco ou Sonia, xente que...
que ves nun concerto, e coñeces, tal, con máis...
xente coa que tes máis relación, xente coa que tes menos, lóxicamente,
pero daquela cando eras un crío e demáis,
pois parecíache que era a hostia, sabes? "buah, que pasada,
que toca neste grupo e tal, e...
que teño o mini, e teño a maqueta, tal... "
e flipabas, flipabas porque era a ilusión de crío.
E volvendo ao tema do fanzine,
que... tal, bueno, pois o...
o More Beer! xa che digo, houbo...
entrevistas a algunhas das bandas galegas da...
da época.
E ao pouco, bueno...
cando aquelo se desfixo,
ou máis ben que o More Beer! foi para...
hacia outro... hacia outro nivel,
convertíuse nunha revista gratuita e... bueno, tal.
Foi cando me quedou a min o rollo de...
de dicir, "bueno pois vou intentar facer eu algo".
"Algo... pola miña conta".
E foi cando se me ocorreu a min pois nada, facer o meu fanzine,
e bueno, xa dende aquela,
que ao final foi 97-98... cando se xestou todo,
ata hoxe, que sigue aí o...
o fanzine. O que pasa é que como xa sabes,
bueno, toca un pouquiño tódolos paos do metal extremo.
Black, Death, Thrash...
Despois, co paso do tempo, pfff...
Qué queres que che diga?
Ti imaxínate, es fan de Morbid Angel e,
dentro duns anos, aparece no teu fanzine entrevistado Morbid Angel.
Ou Suffocation. Ou Cannibal Corpse.
Ou Deicide.
É que non... qué queres que che diga? sabes?
son cousas que dis ti, "hostia!,
é unha pasada". Ou sexa, fai un par de anos estaba flipando...
vendo vídeos de Morbid Angel, e agora, tes a posibilidade de entrevistalos.
Os inicios do Black Metal aquí en Galicia en principio eran...
eran... moi...
Ti...
claro, comparábalo cunha escena como por exemplo a que...
por porte algo moi esaxerado,
ca Noruega,
daquela,
e vías o que a xente quería facer aquí,
e non. Nin de coña.
Hacia... hacia finais dos 90, ao mellor, bueno pois a xente, cando empezaron...
Mydgard, Immacula Mortem, Vórtice... toda esta xente,
pois mira, había un pequeno movemento, e tal.
O que pasa é que era... sabes?
Era un rollo moi... moi novo aínda, moi recente...
En Galicia eu penso que todo o rollo do Thrash e do Death Metal...
estivo moi arraigado...
moi arraigado porque había moita xente que estaba metida nese rollo...
e sen embargo xa...
toda a historia do Black Metal xa non gustaba tanto.
É algo en plan... non sei, o son...
A xente viña de escoitar produccións guapas, de escoitar produccións potentes,
e se lle pasaban ese son aí... máis chascarilla e tal, a xente non...
non tal. Penso que agora si que hai unha escena máis de Black Metal...
máis consolidada, máis seria...
e máis importante. Pero os principios con Immacula Mortem, que eu me lembre,
que che poida dicir así que me veñan á mente son esos,
pola zona esta, Immacula Mortem, Vórtice...
e Mydgard. E despois daí, bueno, pois houbo ramificacións...
e a maior parte delas chegaron a ser bandas...
pois que agora son máis serias e xa teñen un bagaxe musical máis... máis tal.
- Nós cando empez... bueno, cando...
formamos Scent Of Death, digamos,
bueno, a banda de referencia era Unnatural,
- Unnatural. - As anteriores que houbera?
Pois Suffer Age, Episodio Psikótiko,
unha banda de Hardcore...
moi neoiorkino, entre comiñas, que se chama Prap's,
que a todos nos gustaba,
era moi potente, moi... riffs moi secos, coa batería a toda hostia...
- Pero bueno, era Hardcore. - Si...
- Non tiña nada que ver co Death Metal. Pero bueno, está ben.
- E antes pois nada, Sepulcro, Detestor...
eran os grupos que había por aquí, non había...
- Nah, pero a referencia en sí era Unnatural.
- A referencia sempre foi Unnatural - Unnatural...
É que claro, é que foi a mellor banda de Death Metal que deu España.
De sempre. Ou sexa...
É así.
Daqueles anos e destes. Eu ata hoxe...
Podes ver bandas que toquen...
que toquen moi rápido, que toquen nonseiqué, que toquen nonseicanto.
Técnica e toda esta hostia.
Pero de rollo de composición, de tal, non hai ningunha.
- De gusto por facer as cousas. Por compoñer os temas, por todo.
Non eran rápidos...
Non eran rápidos co que entendemos agora como Brutal Death...
tal, pero era un gusto...
- Eu que sei, se foran un grupo americano,
estarían arriba, serían uns Suffocation, ou serían unha cousa polo estilo.
- Si, si. - O Mini que sacaron, o Throne Of Anguish...
eso... eso...
Naqueles anos é impensable facer unha cousa así.
Estaban a anos luz de todo dios.
Aínda hoxe, cos anos que ten o LP, que ten ese disco,
Aínda soa ben, joder. É un dísco... que... ponche tal.
- En Ourense había unha banda, que eran Dolmen,
que era unha banda de Heavy Metal ao uso de toda a vida.
E entón estaban así como medio desfeitos e entón aí empezou a tocar Sonia,
Pedro, creo que estaba Fran...
Foi como un...
Un remake. Non tiña nome nin nada, pero foi a continuación.
E eu empecei tamén despois.
O que pasa é que...
daquela continuación daqueles Dolmen,
xa... nós xa escoitabamos outra música.
nós estabamos totalmente xa na onda...
Kreator, Slayer... pumpún... noutro tinglado, entón...
xa foi derivando no que foi despois Detestor.
No 91, creo que empezamos con Detestor.
Ou no 90...
Básicamen... Máis ou menos por aí. Sobre esa data, si.
Unnatural cando...
Detestor desfíxose porque, bueno, aí houbo un...
tensión tamén, entre uns personaxes e outros da banda...
e decidimos desfacelo.
E dixemos: "Vamos a comezar de novo. "
Porque non iamos parar.
"Imos desfacer esto, pero imos arrancar outra vez,"
E foi como... fum! varrer para un lado e...
cero!
E arrancamos xa con outra idea.
Xa... máis ou menos coa idea... despois foise currando...
ao longo dos anos foise traballando pouco a pouco pero...
realmente,
xa partimos coa idea de que iamos facer outra cousa.
Estaba claro.
E nada, empezamos...
Sonia i eu,
e puxémonos, e fomos... non sei, foi... claro que, iamos...
xente que encontrab... nos concertos, que viamos nos concertos,
que conociamos que tocaban...
fómonos poñendo en contacto...
"oe, interésache e tal e cual?" á xente que máis ou menos...
sabiamos que eran do noso gusto, e que ían a...
encaixar ben.
E xa foi todo cadrado.
Ti: si, ti: si. Fum! e arrancamos.
E aí empezamos con Unnatural, si.
Sacamos un par de maquetiñas...
Eu creo que a primeira maqueta de Unnatural é do ano 92.
- Si. - Que estaban, si, con Carlos, de...
de Santiago, que logo estivo tamén...
tamén estivo en...
en The Dismal.
E Rafa,
e despois, claro, aí había unha... era complicado.
Seguir co tema...
Tocamos unhas cantas veces, tal, todo moi guai...
cada vez mellor, pero a xente era de fóra, e...
e a cousa complicábase moito...
tódolos fines de semana viaxar para arriba e para abaixo e...
optaron por... un pouco...
de mutuo acordo, "esto non pode ser".
Nós en ningún momento dixemos: "vamos deixa-lo grupo".
Dixemos: "non,
hai que buscar outra xente. "
E bueno, non sei, por un azar,
"si, bueno, pois veña. " - Si.
- Eles estaban con Osmosis entón,
e foi cando empezou 'Mingos' con nós.
- Empecei a tocar sobre os 19 anos,
a principios dos 90, paso de facer contas que quedo mal...
Cunha banda que se chama Osmosis,
que... bueno,
tocou Carlos, Axel, o irmao de Franco, Nóvoa,
e... os que estabamos.
Bueno, nese... non tiña nin idea de tocar,
xa che digo, foi unha aventura total.
A verdade é que saíu...
bastante ben... bueno, a nivel local, porque non saímos de eiquí,
pero bueno, gravamos unha...
unha maquetiña,
despois de que se fora parte da banda,
bueno, con... creo que foron 3 temas, eh, si, 3 temas.
- Eu xuntárame con 'Mingos',
co irmao de Franco tamén, e con outro batería,
e montaramos Osmosis.
Gravaramos a maquetiña, na maquetiña estaba tocando o irmao de...
de 'Mingos'.
Gravamos a maqueta, e fora algo así en plan serio.
Con moita moita ilusión, máis que outra cousa,
- Cóntalle onde ensaiabamos con Osmosis.
- Ensaiabamos debaixo do altar dunha igrexa.
Cando había funeral,
esperabas que quitaran o fiambre, falabas co cura,
"- podemos agora, señor cura?" "- si, podedes. "
Nunca nos cobrou nada.
- E aí aínda ensaiabades cando eu... - E este empezaba a...
- Si, eu foi onde empezara aí. Un ados... bueno,
unha habitación que había que coincidía...
xusto debaixo do altar, - Si, xusto 2 metros cadrados,
metiámonos, desto que se fas así pégaslle ao outro, pero...
- Era un pasillo. Era como un pasillo. - Alí estabamos. Si.
Alí estabamos. - Co consentimento do cura.
- Exactamente. Se suibese o que cantaban...
- Menos mal que non sabía inglés.
- Si, se non... - Dáballe igual.
Bolos, que deramos, 3?
- Si, pode ser. - Pode que deramos 3. Un en Ribadavia...
- Outro no Faraóns. - Que fora a hostia.
- Que fora a hostia.
- O de Ribadavia tamén fora a hostia. Fora guai.
E creo que 2 no Faraóns eiquí en Ourense.
- Era máis Death Metal nórdico, máis melódico.
Un pouco máis sinxelo,
pero bueno, tamén daquelas,
era o máis asequible tamén para...
xente que estaba comezando a tocar.
- Cando gravaramos a maqueta esa, despois de gravar a maqueta, pouco despois,
quedaramos sen local de ensaio,
e a partir daí xa...
El foi cando entrou en Unnatural e...
Osmosis quedou como un bonito recordo,
e ata máis ver.
- Despois surxíu Unnatural,
que logo si que foi un cambio para min moi bestia,
ao nivel técnico, eso tamén me fixo tocar...
dunha maneira máis seria.
Eu penso que a influencia de Unnatural sobre todo,
é moi influenciado polo Death Metal americano.
Básicamente.
Non hai máis que eso.
- Eu non sabería dicirche.
A orellas doutra xente, seica soaba moito a Gorguts, Immolation.
- Soaba así. Creo que... Unha mestura. Penso que si. Unha mestura.
- A xente de Unnatural eran moi bós.
Sobre todo chamaba moito a atención Sonia tocando a batería.
Era un...
Chamáballe a atención a todo o mundo porque era unha muller e...
que lle daba unha caña que... que nin dios, entón...
Xente que si que tiña moitas mañas, non?
E nese caso Franco, tamén, que despois...
marchou para Barcelona a facer outros grupetes por alá...
Si había xeito.
- Cando vías que era xente que se preocupaba por facer os temas ben feitos,
que soasen a tema, non a popurrí de toques, como pasa hoxe en día,
- Si, é dicir, eran... - Agora todo é enredar temas.
- Eran ritmos que se mantiñan por si sós.
Ao mellor non por dificultade técnica, pero que che facían move-la cabeza.
- Si, que soaban. - Que era o importante.
- Eran canc... ou sexa, era o concepto de canción, joder.
- Estaba ben tocado, ben composto... - E soaba.
- Unnatural eran moi bós para a época, o que pasa é que a xente...
eu penso que nonos entendeu moito.
- En qué ano máis ou menos, cando paramos? 97...
97.
Sobre o Nadal do 97. Ou verao?
O día...
- Uf, non me acordo xa.
- Hostia, agora non sei, tío. Pois... 97-98, sabes qué?
Lembro... Joder, que xusto nese momento empezaron a...
empezaron a saír mogollón de concertos. Era... Foi como...
Unha movida rollo: Hostia!
empézante a chamar de tódolos lados para tocar,
e foise todo a tomar polo cú.
Acórdome que eran as festas de Bilbao, e chamárannos para ir tocar ás putas festas.
Digo: "Joder! Non mo podo crer!
Imos ir tocar a unhas festas e tal e cual... " Xa non puidemos facer nada.
A banda foise para abaixo cagando hostias.
Primeiro pa...
Sonia tivo unha lesión na espalda,
e decidíu...
cada vez ía peor peor peor... e ao final decidíu deixar de tocar.
Duran... e así estivo durante anos.
E nós,
ante a imposibilidade de atopar un batería...
para substituíla,
ao final a banda desfíxose, creo, que un pouco por eso.
Porque non...
Non había continuidade porque non había baterías eiquí.
- Eu creo que... - Eu penso que Ourense...
para o pequeno que é e todo o rollo, sempre saíron grupos de eiquí da hostia.
Dolmen sería a primeira, sempre, non? - Si. - Si.
- Das que recordamos nós Dolmen sería a primeira. Logo igual non sei se habería...
Episodio Psikótiko e...
- Detestor - E Detestor igual están na mesma...
- Si. - Si.
E tampouco non había máis ca eso. - Nunha franxa así de... de tempo.
Nada, pero é eso, aparte aquí en Ourense tamén tiñamos a...
o hándicap, joder, que se fose unha cidade grande igual tes máis...
incluso a nivel de acceso de instrumentos ou de poder probar cousas, sabes?
Eiquí en Ourense non tiñas nada. Eiquí... pfff.
- Non. - Matabas por ter un Metal Zone.
Se tiñas un Metal Zone eras o rei.
Sabes? Entón, claro, eso tamén inflúe moitas
veces ás veces no desarrollo dos grupos. Non...
- Daquelas igual o había que pedir ata a Madrid.
Para conseguir un Metal Zone. - E ata neso estabamos exiliados, sabes?
Aquí non había maneira, non se... Este ampli, ves as fotos nos catálogos...
Bueno, catálogos, que nin daquela había catálogos.
- Había un folleto nunha tenda. - "E entón esto que é? - tal, - bueno,
haberá que comprar un Marshall porque claro, teno todo o mundo... " sabes? non...
é así, ou sexa, estabamos nun... realmente nun descoñecemento total.
Non tiñamos nin puta idea de nada.
Sabes? era todo... "Pois bueno, probamos a ver que tal vai a cousa e tal...
Metal Zone? pois a ver, bua... hostia. "
Sabes? pero non había a ventaxa que pode haber igual nas cidades grandes,
que igual podes ter tendas de música grandes,
e podes probar cousas. E aquí non había esa... esa opción.
Xusto naquel momento, un grupo que era de eiquí de Ourense,
que se chamaba Episodio Psikótiko,
pois... un dos guitarras fórase... non sei que movida tivera, non sei que historia...
Entón estaban buscando un. E dixen "buah, pois mira, vou probar eu, total... "
Cheguei alí, fixéronme unha proba, entre comiñas,
e non debía de haber moitos candidatos porque... colléronme, non?
Entón entro eu alí, e claro, estaba a flipar joder, porque eu era un rapaz,
comparado con eles, non? Había unha pouca de diferencia de idade...
E bueno, cando cheguei a aquel grupo, realmente...
sorprendeume, non? porque eu pensei... claro, eu ía coa idea de...
estar calado, eu fago o que me digan e xa está, sabes?
Pero... en cambio alí ninguén compoñía, sabes?
O que se supón que era a persoa principal de tal, non... non se poñía.
Pois púxenme eu a facer a música. Entón claro, o estilo pois tirou a...
Death Metal sueco, melódico, tal... este tipo de cousas que andaba daquelas,
e foi cando se cambiou o nome xa de Episodio Psikótiko,
porque xa non tiña que ver nada o estilo musical co... co que se facía antes.
E eso, naceu Suffer Age.
Entón Suffer Age durou...
penso que 2-3 anos.
Unha cousa así, máis ou menos.
Gravamos unha maqueta...
que nunca se editou...
e gravouse tamén nos tallere... nun estudio que había eiquí no...
en Ourense. Apuntábaste nunha lista...
o mesmo que falaba antes Franco, non?
ti non pagabas nada e tiñas alí dereito a... non sei se eran 15 días de gravación,
- Si, estaba subvencionado polo concello, chamábase Taller de Música.
Mítico. Tódolos grupos de Ourense... - Todos gravaban alí.
de tódolos estilos, a primeira maqueta, seguro que saíu de alí.
- Seguro, seguro.
E... bueno, xa che digo, gravouse, e no momento de gravar, pois...
empezaron as típicas tensións,
que se un nonseiqué, que se outro nonseicanto... patatín patatán...
O batería estaba tocando con...
Como se chama este? Un grupo de Cáceres que non me acorda o nome...
- Sadok. - Sadok.
Tiña... bueno, un rollo así, e entón claro, chegou un punto que había...
digamos que...
a xente de eiquí de Ourense,
non se involucraba demasiado, e el dicía, "joder, vir dende Cáceres para...
para chegar eiquí e que un nonseiqué, outro nonseicanto... " pois plantouse.
O de sempre, se non hai batería...
acábase a historia, non?
Entón Suffer Age rompeuse. Quedouse a maqueta sen editar,
tívena que acabar de gravar eu tódalas guitarras,
co que tiña daquelas,
e quedou así a cousa.
Pouco despois... según se rompeu Suffer Age,
xa... xa estaba pensando en montar outra...
outra banda, non?
Estamos falando xa de Scent Of Death.
Logo, bueno, claro, ao mesmo tempo que falaba con...
con Sonia, pois xa falara con Carlos tamén,
entón xa fixemos os primeiros ensaios, eramos os 3 eiquí.
Eso durou así uns meses, ata que ao final...
Bueno, atopei a... - Apareceu este,
- Atopei a Bernardo,
e xa máis ou menos a formación foi quedando así.
Logo Sonia foise,
- Entrou Nuno. - Si, entrou Nuno.
- No 98... - 98, empezamos.
- Non fora antes?
- Data oficial é Setembro do 98. - Setembro do 98.
Xa choveu, eh? - Si.
- Xa choveu e fixo sol. - De feito eu cando entrei en...
Scent Of Death, bueno, Sonia...
ao grupo estaban eles dous, con Sonia,
que despois de deixar... de parar con Unnatural por problemas de espalda...
dixo "bueno, pois vouno volver a intentar", e tal.
Pero bueno, estivo 3-4 meses, - Si, e logo nada.
- E non aguantaba, ou sexa, non podía ca espalda e...
pois ao final tivo que deixalo.
Ata que entrou Nuno.
- Home, a miña idea cando empecei con...
con Scent, era un pouco como se fora a continuación de...
de Suffer Age.
Sabes? Aínda tiña moita idea de...
que se melodías, que se guitarras acústicas, que se teclados, que se hostias.
E según entrou este home,
pois xa todo eso acabouse.
Tatatatatatata.
E entón pois foi evolucionando nese sentido.
Pero a miña primeira idea non era facer un...
grupo de Brutal Death nin nada. Este é unha especie de...
de híbrido así, cunha pouca de melodía, partes máis rápidas, partes tal, non?
Pero bueno, ao final foi evolucionando a eso.
Ou sexa... cousa da que non me arrepinto tampouco, non?
- Si, alí en Ourense a verdade é que...
fixeron durante 2 anos un festival de Death Metal...
que estaba moi moi ben,
e a verdade é que alí si que se vía que había un pouquiño de movemento, sabes?
Aparte que iso, que empezaron a saír grupos,
que había xente, a verdade,
que chegabas a esos festivais e había un montón de xente.
Sorprendíache porque dicías, "ostras,
imos a calquera outro lado a ver un grupo de Death Metal por aquí e non hai ninguén. "
- Ovella Negra. Si, si, si. Bueno, non sei, eramos unha panda...
En realidade,
un colega de 'Pacho', que tiña 'Pacho',
vocalista de...
- Ankhara - Incontables numeros...
grupos de Heavy Metal, tiña un garito eiquí e aí era onde nos reuniamos todos.
E máis ou menos case toda a cuchipanda daquel entón...
pois era... Decidimos, "hostia, estamos na Casa da Xuventude,
non facemos ningunha asociación,
e imos intentar unha asociación non lucrativa,"
que era a única maneira que tiñamos de conseguir...
algún tipo de subvención para poder facer cousas.
E na Casa da Xuventude deixábannos o local...
Digo: "Ideal. Puta madre. "
Xuntámonos o... toda a...
a pouca colegada que había que lle gustaba máis ou menos o rollo,
e empezamos a contactar con bandas e traíamos todo o que podiamos eiquí.
O que... Unhas veces perdendo pasta, e outras veces...
perdendo pasta.
- É que en Ourense había unha movida que...
o concello apoiaba un montón, e tiñan un sitio para tocar,
que foi onde nós fomos con Septic Vomit a primeira vez, a tocar alí con Detestor...
había 200 persoas... para nós aquelo era como tocar... bueno,
no Rock Am Ring este ou onde fora, claro.
E fomos alí e tiñan un estudio, que estaba...
tamén alí o guitarra dos Suaves currando e así, daquela,
e gravaban alí os grupos, gratis, claro.
- De feito daquela había unha conexión moi boa entre eles e...
iso implicaba ir a tocar alí moitas veces,
ao... cómo lle chaman? a ver, que tiñan alí o...
O Estadio da Xuventude, ou o que era o Pavillón da Xuventude,
que o facían detrás do consello... o concello de... de Ourense, non? Entón...
organizaban concertos Death que se enchían, que eran pavillóns de...
un pavillón que tiñan alí.
- Pois... si, eu acórdome de...
cando estaba o tema do Taller de Música,
tamén estaba por outro lado a Casa da Xuventude,
que creo que comentaron eles antes,
e aí houbo concertos, aí veu a tocar Doomsday, veu a tocar Unbounded Terror,
- Aparte moitísima xente. Naqueles... - Moita xente.
- Naqueles anos é que era unha auténtica loucura.
E aparte xente que non tiña nada que ver co rollo.
Nada, non estaban que si o Death Metal... non non, a xente ía aos concertos.
- Si, pero é que daquela a xente...
ía aos concertos. Ía aos concertos. - Pero de non entrar na sala.
- Podíache gustar ou non, pero igual viña...
xente que lle gustaba o Rock n' Roll ou que eran punkies...
e viñan ao concerto. Aos que lles gustaba a música Hardcore, viñan.
Ti podías ir a un concerto de caña e ías así a un concerto.
Hoxe pois... os que escoitan Black, se é un grupo Death non van.
E os que escoitan Death, se é un grupo Black, tampouco.
- Si, efectivamente. - Ía todo dios.
- Nah, é que hoxe á xente cústalle moito gastar 5€ nunha entrada.
- Non, pero é que daquelas tamén... era un pouco...
o que había. Viñan poucos, viñan contados, todos eramos forofos...
e bueno, asistías ao que... a todo o que saía.
O que che digo, no de Unbounded Terror estaba a sala da Casa da Xuventude...
petada, ata arriba.
- Procurabamos traer ás que coñeciamos ou das que...
aquelas que pillabamos as maquetas.
Naquela época cando empezamos,
o que funcionaba moito moito moito era todo o que viña de Drowned.
De... Do selo de Drowned, do Rotten, de Madrid.
E... o que podiamos traer, viña.
Eu que sei... Human Waste,
- Unbounded Terror acórdome. - Si, Unbounded...
- Absorbed. - Si, si, si. Bueno...
Logo bandas do sur tamén, Lightning...
Fomos apañando un pouco todo o que... as bandas cas que podiamos...
As que tiñamos contacto...
O contacto que había antes, sabes? de...
de ti para min por correo...
o trade cas cassettes e demáis...
pois toda esa xente que...
lograbas ao mellor chegar a un acordo,
Ou que os tíos estaban dispostos a move-lo cú por pouca pasta...
e querían vir, pois traíamos todo o que podiamos. Non sei...
Viñeron bastantes bandas. Moitas.
Incluso algún festival e...
Tódolos anos faciamos un festival, si...
Un ou dous. De feito facíanse 2. Un en primavera e outro en outono. É certo.
Esto, eiquí había unha tenda,
que tamén fixo bastante polo rollo, porque alí era...
era... un pouco...
a que tiña o Flores, Spiral Discos. - Spiral.
- Era un pouco o 'Euronymous' de Ourense.
Onde se xuntaba toda a panda, e alí...
era case como unha... como os domingos ir á misa do metal.
Chegabas alí, e xa sabías qué día viña o comercial con tal selo,
e xa ías directamente a escoitar os discos novos que chegaban.
Unha cerimonia.
- Era un ritual, o ritual de toda a semana, "vamos a Spiral a ver qué hai. "
"Claro hostia, pois chegou tal, chegou cual, nonseiqué, a ver...
qué hai de segunda man, tal... Ponme esto, pam!."
Era así, era... - Pero así era máis que un ritual,
eu estudiei, esto... BUP e COU fíxeno alí ao lado, e tódolos recreos, pum.
- Eu copaba a clase directamente. - Eu non.
- Eu copaba a clase. - Pero nos recreos ías...
- Despois ía á clase coa bolsa de Spiral Discos.
- Nos recreos ías alí, e ao saír de clase, pois...
tamén ías. E pola tarde. - E pola tarde ías alí tamén.
- Aínda que sexa a escoitar esto, aquelo...
Non tiñas pasta, nono podías comprar...
- Gardábalo... - Cagábaste en todo...
- "Flores gárdame eso que cho collo... " - Ao mellor...
"Flores, gárdame esto,"
tal, ao mellor comprábasllo dentro dun mes, cando conseguías...
1.800 pelas...
- Pero collíalo ao final.
- Ao final acabábalo collendo, e o típico. - Era todo... todo vinilo.
Eu cando chegou o CD, hostia, xa era un precio prohibitivo daquelas.
- Si, era o típico, pois un pillaba...
joder, acórdome eu dunha que saíra...
saíra...
o de...
o de Suffocation, Benediction, Malevolent... saíran todos á vez,
repartímolos alí, "ti pillas este, ti este, ti este, ti este. "
- E logo grávalo. - "Vale, eu pillo este",
despois gravábalos entre todos facendo o piratiña.
- Aquelo viña por remesas, "hoxe hai discos novos en Spiral"
íamos alí a mirar os discos novos, "a ver, ti cal colles?"
e repartindo. Cada un colle un, e o resto que o grave na TDK.
Unha de 90, un disco por cada cara...
- Comprabas o disco orixinal,
e xa ías á tenda de electrodomésticos...
a comprar unha TDK de 90. - Si.
- Este tío, a verdade, é un tío que estaba moi involucrado no rollo.
Sempre colaborou moito, e este foi o que se poñía en contacto coas bandas,
tiña máis contactos a nivel...
- Claro, unha vez viñera Pungent Stench, Macabre e Brutal Truth a...
a Ourense. Tocaban alí Unnatural tamén, e estiveramos alí,
e alí estuvera con Dan Lilker, que para min... claro, eu...
gustábame moito Nuclear Assault, tamén S.O.D...
- Paréceme que foi a única xira así medianamente potente que veu a Ourense.
- Pungent Stench - Macabre, Pungent...
E Brutal Truth. - Brutal Truth, efectivamente.
- Si, movérase moita xente,
porque era un dos primeiros... De feito eu a Brutal Truth aínda nonos coñecía,
e quedeime flipado con eles.
Quedeime flipado. Creo que acababan de sacar o segundo disco daquelas.
- Si, quitaran o... - Creo que acababa de saír...
o segundo disco, paréceme.
E quedeime flipado. E Pungent, pois era unha das bandas que máis me gustaba a min...
polos colegas meus e tal,
e bueno, pois velos en directo...
De repente, e por eso os trouxeron, porque sabían que a xente...
aquí máis ou menos era o que estaban escoitando.
- E logo concertos, si, si, si. Chegouse a facer moito. Logo tamén...
cando abríu unha sala eiquí mítica, que por certo agora cerra,
o Rock Club,
Aí xa foi cando empezamos a...
A organizar mogollón de movidas,
bueno eu máis a título persoal. Despois a organización desfíxose porque...
cada un empezou a tirar para un lado, e...
"non, pero eu quero esto, eu quero o outro", bueno, tensións,
foise todo ao carallo,
e eu seguín... creo que fun o único que seguín facendo cousas.
Poñendo pasta sempre do bolsillo e pringando.
- Aquí as bandas que había eran moi boas. - O que era no ano 94-95,
eu creo que podiamos estar moi moi moi orgullosos.
Moi orgullosos do que tiñamos aquí, porque...
eu lémbrome de...
que máis ou menos eu escoitaba grupos da escena española,
e había grupos bós. E xente que tocaba tal.
Pero...
grupos, xa che digo, de... como comentabamos antes de...
como Absorbed ou Unnatural, en España non había.
Ou sexa, había grupos bós,
pero que soaban así nese estilo, non había.
- Non sei, non... non había flipaos como...
xente que ves por aí de Galicia NS e non sei qué,
como en plan de esto xa é o mundo ao revés: "falo galego,
pero son nazi, porque os celtas... " é en plan de: "vai tomar polo cú, tío"
sabes? ou sexa, a min non me contes milongas, que se viviches en Galicia,
aquí non hai nazi por ningures.
Nin nazi nin celta.
Bueno, Celta, en... Pontevedra, ou en Vigo.
Aquí, Deportivo.
- Antes realmente era dificilísimo conseguir unha guitarra,
dificilísimo ter un amplificador Marshall, xa.
Xa non digo un Mesa Boogie, bueno esto xa foi despois, ou rollos así.
Todo se facía por amor, realmente era o que estabamos...
Eu agora vexo todo máis superficial, hoxe en día.
Non falo da escena Death Metal de hoxe en día porque...
desconózoa e penso realmente que pode seguir esa esencia.
Porque... ten que ser así, porque se non, non sería Death Metal.
Porque dende que a cultura é subvencionada non é cultura, porque eso é unha merda.
Porque a cultura sempre tivo que ir independentemente do estado,
do sistema e de toda esa merda que...
que os pudran aí a todos, sabes?
Eu sempre vexo...
a música como que ten que ser gratis para todo o mundo e punto. Así de claro.
Pois hai que buscar formas alternativas de vivir, como os concertos, como tal...
bueno, como eran... cando eran os xuglares estes da Idade Media, tal, pero bueno...
o diñeiro dame asco.
- Pero sen embargo a xente non ten a ilusión que tiña antes.
Ti antes enviabas unha carta con 500 pts. dentro,
e ***ábache o carteiro 2 ou 3 semanas...
en que chegase a maqueta á casa. Chegábache, escoitábala, poñíala unha vez, outra vez,
outra vez máis, despois xa querías seguir contactando coa xente e...
mandábaslle unha carta, tiñas que esperar a que chegase...
Era outro rollo totalmente totalmente distinto. Moi moi nostálxico.
É que iso nono volve... nono volve a haber.
Ou sexa, mandas un e-mail, pero é moi frío
- A escena daquela era un pouco underground. Non había...
Non había nada, non había distribuidoras importantes,
non había revistas importantes, non había nada.
Era todo fanzines feitos na casa,
por xente coma nós, que lles gustaba o rollo e xa está.
Entón entre nós, un pouco conectabámonos pero...
pero non había nada máis que facer que facelo así.
De ti a ti, cintas, pásoche esto, ti aquilo...
Eu creo que o tema de que fora algo underground ou algo...
difícil para todos, pois uníanos máis, sabes?
Só o feito de que houbese alguén que lle gustase este tipo de rollo,
era como... xa che caía ben, sabes?
Era alguén benvido.
- E cómo nos dabamos a coñecer entre uns e outros?
Pois claro, pois ti mandabas a...
a carta, ou mandábanche, esto, a entrevista, e... por carta,
ti contestábala, e despois, dentro do sobre, pois metías...
infinidade de... - De flyers.
- De flyers de... de bandas. - Si.
- Se a carta era de dous folios,
a carta aquela pesaba case medio kilo.
E ao final da carta sempre lle poñías: "Devólveme o selo. "
Porque claro, os selos trucabámolos,
E despois, unha vez retornados,
metiámolos en auga e volviamos a reutilizalos.
É dicir, eramos... "defraudabamos" a facenda pero bón...
alamindo o que... porque...
- Claro, agora todo vai moito máis doado.
Agora vai todo a través de e-mails. Daquela, tiñas que contar que...
traballabas a través de... do correo ordinario.
E xa non era só o correo. Era, aparte, despois problemas...
do que che custaba enviar unha carta.
Estabas enviando cartas a tódolos lados do mundo.
Incluías flyers, que daban peso á carta e... e custaba máis.
Unha carta a calquera lado do mundo, con flyers, máis nonseiqué...
E outra cousa que era importante, a maioría dos grupos esixíante, ao mellor, pois o...
o que lle chamaban o cupón de resposta internacional, o IRC.
Para que llo enviases e che respondesen.
Empezabas a botar contas, que por semana tiñas que mandar 6-7 cartas e...
un rapaz de iso, 17, 18, 20 anos,
sen diñeiro nin traballo,
chega un momento que o empezabas a ver complicadísimo.
Ou sexa, unha carta pois en vez de podela enviar esta semana tes que agardar...
á semana seguinte para podela enviar... a ter algo de diñeiro...
- O... A falta de medios,
eu penso que agudiza o enxeño.
Ao non ter as cousas, ou que che costa moito máis traballo,
Joder, to... o correo, todo todo todo todo... Todo era tan elaborado,
que... te... ti tiñas que por collóns estar moito máis involucrado no tema.
Hoxe é todo moito máis fácil.
Plap, plap. Click click click... É o rollo Enjuto Mojamuto.
É tan... é supersinxelo, sabes? non te tes que comer o coco para nada.
Antes había que curralo que te cagas.
- Pasa que o tema de...
tiña o seu rollo romántico,
que te chegara o sobre con unha carta manuscrita.
E creo que temos nunha caixa todo...
todo o material que... - Si si si, sen dúbida te... home...
co grupo... - Uns que viñan dende Cuba, paréceme...
- Co grupo, coa xente coa que te carteabas, pois había unha relación máis...
máis estreita que... pois que... Home, hoxe en día chégate un e-mail, bueno,
pois chégante... chégante moitos, non? Pero...
Pero sen dúbida, bueno, era... era outro rollo, era máis...
máis persoal, se cabe.
- Non, pero sen dúbida, é mellor...
mellor así, moita máis...
moita máis proxección, e máis... e máis rápido e máis...
en fin, moita máis calidade de...
- Xa che digo, antes o bó que tiña era o tema do contacto.
Entre persoas, sabes? que estar aí mandándoche unha carta,
incluso esperando... "eu mándoche esto, ti mándasme nonseiqué... "
e entón igual estabas unha semana agardando que te chegara unha cinta...
que querías escoitar dun grupo que nonseiqué, nonseicanto, tal...
ou mandábanche un concerto pirata de Suffocation gravado en nonseionde...
E claro, cousas que non podías conseguir máis que se chas pasaba alguén.
Entón bueno, estaba ben o contacto, había máis... como máis amizade.
- Era mellor ou peor? Non o sei, era diferente.
Eu creo que...
É inevitable o cambio.
De todas formas,
segue habendo xente que conserva o de antes e paréceme cojonudo, eh.
Si, tampouco... é máis, considero que...
deben convivir as dúas cousas.
- Pois... Internet? Internet ben, porque si. Dicir que está mal,
pois é que non, é ser moi ñú.
Pero realmente pois está mal. Ao final é unha puta merda,
- Home, chégate moita merda tamén... - Para que nos controlen,
para que nos leven a guita, e para atoparte subnormais.
Porque ao final era como en plan de... eu antes a un subnormal...
se non quería verlle a cara, pois xa está. E agora, sen querer, veslla. Co cal...
Pois en fin... Porque ata te chegan mails bombas e non sei que, que é en plan:
"que me deixes en paz, rapaz. "
- Non, obviamente é un... ten cousas moi boas.
Cal é o problema?
Que demasiada inf... demasiada...
información toda de golpe. Quero dicir, digamos que...
neses anos, a información que nos chegaba era máis escalonada.
Dábache tempo a ter un pouco unha evolución, non? Entrabas no Heavy, tal...
escoitabas nonseiqué... nonseicanto, escoitabas tal.
E agora a xente de súpeto pasa a escoitar un día a Melendi,
o día seguinte están con Disgorge.
E son os máis brutais do Death Metal e todo o saben e todo o controlan,
e todo nonseiqué, e esto é unha puta merda...
- Son os máis true. - Dentro de... si, son os máis true da vida.
E aos 2, aos 3 anos desaparecen da escena.
Sabes? Entón é unha cousa, hai moito flipado.
Ou sexa, o problema que ten Internet,
é que tódolos flipados, todos teñen voz e todos teñen voto. E todos saben.
Entón moitas veces fálase sen perspectiva realmente das... da...
do que é a realidade, este tipo de historias.
Pensan que gravar un disco é moi fácil,
ou pensan que tocar é moi fácil, que un bolo móntase porque si...
Que esto, aquí todos estamos gañando diñeiro, ou que tal, bah...
fas as cousas por amor ao arte, obviamente.
Porque eu esto nunca... nunca imos a gañar diñeiro.
Sabes? pero é que tamén hai un punto entre facer as cousas por amor ao arte,
e outra cousa é que te tomen por gilipollas.
Entón claro, hai moita xente que non é capaz de comprender iso.
Pensan que gravar é gravar e...
e tal, e que non custa nada nin comprar os instrumentos,
nin fabricar un son, ou crear o teu propio son na banda,
ou tratar de ensaiar... Entón esto é... Moita xente non ten...
realmente non ten nin puta idea pero sabe de todo.
- Internet da unha...
unha facilidade para conseguir calquera cousa,
que fai que non valores nada. Ou sexa, é moi raro valorar a música...
dun grupo porque sabes que mañá podes conseguir outro...
que soe como ti queiras ou... hai millóns e millóns de grupos, agora...
antes para coñecer un grupo, pff... era dificilísimo. Agora é moi moi doado.
- Antes eu creo que a xente movíase máis. Porque tiñas que moverte.
Quero dicir...
Para conseguir calquera cousa,
económicamente... non estabas capacitado para conseguilo...
Entón, un pouco era entre todos, eso, había o...
pasarse as típicas maquetas, pasarse os típicos discos...
Hoxe en día, creo que a xente é máis cómoda.
Nese sentido.
Vese logo tamén reflexado a nivel concertos.
Moita menos xente hoxe.
Logo é un pouco contradicente porque si que hai...
creo que hai máis bandas hoxe que antes. Realmente. Polo menos aquí na cidade.
- Pero... antes era máis bonito o de...
currarte o tema, mandar unha carta...
Ou recortar un flyer, ou mil flyers na casa cun cutter,
que o fixemos tropecentos,
- E facer os debuxos a mao, adornalo coas calaveiras a mao,
- E recortar, pegar, fotocopia... - Ou recortar nonseiqué, recortas, pegas...
- Pegamento de barra, pegas e despois poslle na carta: "P.D.: devólveme os selos". "
- Si, si, si... - Esa frase mítica.
- Mítico para reutilizar os selos... - Para todo dios...
A que te chegaba poñía "P.D. devólveme os selos",
e a que mandabas ti, "P.D. devólveme os selos"
Era máis... non sei. - Claro, era... era moito máis dificultoso.
Agora, con Internet non hai ese tipo de...
- E de feito as cousas que tes... que podes ter na casa,
as maquetas que conseguiches desa forma,
son as que...
máis che gusta ter, as que máis... - Son as máis míticas.
- Son as máis míticas.
- Si, perdeuse un pouco o afán... o coleccionismo que temos de...
sabes? agora toda a xente...
son coleccións de discos nun... nun disco duro.
- Agora pois si, moverase máis, o...
pois si, a peña vai coas súas pintas de Death Metal e de Black Metal...
pola rúa de puta madre, e xa é todo dios normal, e ninguén é raro,
e nada diso,
e déixanche entrar nun pub de moda con pintas de Death Metal,
porque xa todo o mundo sabe o que hai,
Pero... non creo que aportase nada nin ás ideas nin ao feeling.
Igual son eu que xa apodrecín e rallei.
- Creo que agora...
non sei, vexo menos ilusión, non? na xente.
Bueno, de feito non é que vexa menos ilusión,
hai menos ilusión incluso para a xente que...
que ten unha banda, non? ou sexa, é moi...
moi desilusionante chegar a un concerto,
e que a afluencia de público sexan 30 persoas. Ou 20 persoas.
Para min... é decepcionante.
- Por eso, era todo máis sentimento.
Pois non me fixaba en como tocaba tal ou cual tío. A mín gustábame e pista.
E acabouse o rollo.
E a xente ía aos concertos gustáralle o que lle gustara.
- Si, agora igual é outro tipo de peña, polo rollo que falabamos de Internet,
pero bueno, eu xente, non sei, antes o que había era máis mezcolanza.
Nun bolo de Grind había punkies,
había peña do Black Metal, do Thrash e tí ías, e igual pois este grupo de Hardcore...
máis americano, máis neoiorkino como se chamaba daquela, pois non me mola tanto.
Pero bueno, vou igual, por qué? Porque eu que sei, dan cera e tal, e vas...
porque había 4 merdas. Agora a peña como xa é élite, pois...
xa se non tal...
xa non... se non es un comomolo da determinada movida, pois xa non... tal.
- Pero bueno, quédome con...
xa che digo, con... con concertos, concertos onde mirabas moita xente,
con con... e sobre todo con...
coa ilusión que viña moita xente, non? E que te escoitaba e que te valoraba.
Ou sexa, e cando ti o único que... que difundías, realmente eran...
aquelas cassettes que gravabamos en plan pirata na nosa casa,
coa... coa dobre pletina, e metías nunha carta...
e empezabas a rular por todo o mundo...
Malasia, Estados Unidos, e todo por aí, gastábaste unha pasta en...
en selos e todo iso, pero bueno.
Ao final, si chegaban á xente porque ao final os recoñecementos apareceron,
anos e anos en revistas, en fanzines e todo iso...
onde se miraba que si, que chegaba e que lle gustaba á xente, non?
- E coñezo un montón de xente que quedou namorada desa época.
De principios dos 90, do Death Metal rollo old school, e tal.
E a min gústame, e escoito esas bandas...
Antes escoitaba tódalas bandas que saían,
e agora quédome con 10 ou así, que son as que me dicían algo.
Morbid Angel, Death, Entombed e unhas cantas máis que de verdade significaban algo...
Daquela significaban moito, e agora co paso do tempo,
faise como unha queima, e van desaparecendo o que era menos...
Daquela papabas todo, tiñas unha cinta de 90,
unha banda por cada cara, fumfumfumfum, eras unha esponxa.
Eramos esponxas do Death Metal daquela.
E papabamos todo o que había.
- Para atopar as distribuidoras que había daquelas, Anaconda, Upground, Ironía...
e... non sei cales... eu creo que coñecía esas 3.
- E Repulse. - E Repulse, pero eu en Repulse...
eu ao... non, aí non compraba.
e... e nada, entón pois eso,
fanzine, fanzine de folla fotocopiada,
con 10.000 reseñas e... mándame unha carta...
e ponme unha alternativa por se non teño esa maqueta e mándoche outra.
Porque claro, as cousas ían así.
Mandabas os cartos, as túas 900 pts. de aforrarte de non beber e non drogarte,
para comprar música,
e despois mandábanche as TDK gravadas, e toda esa movida que tiña o seu encanto.
- Como a crise é mundial, eso fai que...
esas bandas que antes parecíanos imposible ver, veñan aquí, como pasou fai pouco...
Obituary, Vader... esas bandas, é marabilloso que veñan aquí,
agora, e que as poidas ver. Se nos 90 dis:
"Hostia, tocan Obituary aí!" dache un ataque, morres alí mesmo.
Claro, pero agora é o bo que tes.
O Death Metal que me quedo, é o daquela época.
Ás veces escoito bandas novas, e si me gustan. Pero nonas sigo.
Nonas sigo, e escoito outras cousas.
- Era máis difícil, e era como que investigabas máis, non?
- Claro. - Agora é como todo moito máis doado.
Entre comiñas, quero dicir acceso á información, é máis doado, é máis inmediato,
Eu que sei... qué é mellor ou peor? Pois nono sei.
- Home, a informa... a información é mellor...
hoxe. Lóxicamente - Agora, claro.
- É dicir, o material é moitísimo mellor.
o material que... - Claro.
- Ao que podes acceder ou... para...
a nivel informativo e a nivel... pois á hora de mercar un...
un instrumento. Ou unhas... Unhas clases.
- Recórdoo con moito cariño, sobre todo despois de vivir a época dos...
dos 2000, do século XXI de...
da hipocresía da música e do vacío absoluto e de... da busca da fama...
gratuíta.
Pois... recordo o rollo ese de...
do amor entre todos, eso, de todos querernos, todos axudarnos,
sempre sumar, nunca...
intentar quitarlle ao outro para ser máis ti...
Entre tódolos grupos, e a nivel de... nacional, sabes?
Non digo esto que igual non houbera un tío así entre todos.
Pero contados, ou sexa, 1 ou 2 entre...
20 ou 30 grupos. Sempre foi marabilloso, e... ou sexa...
Recórdoo como con... unha época de aprendizaxe, de... marabillosa.
- Pois a verdade é que... home, todo ten o seu encanto.
É un pouquiño a... eso, a nostalxia. De ao cabo de tantos anos,
de... estar sen... sen pensar neses anos e tal,
e de súpeto lembras que...
que eras un raparigo,
e empezabas a...
a facer música... - O de raparigo dío por el, eh.
O de raparigo dío por el.
- O marabilloso é que uns aportemos, e o novo é o vello, e o vello é o novo.
"O que é arriba é abaixo", como dicían...
Subtítulos galego Chucketta Entertainment